مدیریت بودجه؛ مقاصد ، وظایف و روش های بودجه ریزی  

1) طرح ریزی دوره ای را ایجاب می‌کند.

2) هماهنگی، همکاری وارتباط را ترویج می‌کند.

3) به مقدار درآوردن پیشنهادها را الزامی می‌کند.

4) چارچوبی برای ارزیابی فعالیتهای انجام شده فراهم می‌سازد.

5) آگاهی روشنی از اقلام بهای تمام شده امور تجاری به دست می دهد.

6) الزامات قانونی یا قراردادی را تأمین می‌کند.

7) فعالیت‌های واحد تجاری را به سمت هدف‌های سازمانی هدایت می‌نماید.

وظایف بودجه بندی : دو وظیفه اصلی زیر را می‌توان برای بودجه بندی بیان نمود:

1) طرح ریزی

2) کنترل

طرح ریزی :

برای اغلب مدیران همزمان با واژه بودجه بندی، مفهوم طرح ریزی نیز تداعی می شود.

طرح ریزی، کلیه مراحل بودجه بندی را از نقطه شروع تا مرحله برآورد بودجه شامل می شود و بالطبع زمان نسبتاً طولانی نیز به آن اختصاص می‌یابد ضمناً طرح ریزی چارچوبی برای وظیفه دوم بودجه بندی یعنی کنترل فراهم می‌کند.

 کنترل:

وظیفه کنترل بودجه بندی عبارت از مقایسه بین نتایج واقعی وپیش بینی های بودجه است این مقایسه بعد از فراهم شدن ارقام و اطلاعات حسابداری انجام پذیر است .مقایسه نتایج واقعی با ارقام مورد انتظار بودجه را غالباً گزارش عملیات می نامند. وظیفه کنترل تنها به حداقل کردن بهای تمام شده محدود نمی‌شود، بلکه درصورت وجود اختلاف بین نتایج واقعی وارقام بودجه موجب اعمال نظارت بر عملیات واتخاذ تدابیر اصلاحی نیز می گردد. به عبارت دیگر بودجه معیاری است که مدیران به کمک آن در آمدها و اقلام بهای تمام شده واقعی را ارزیابی می‌کنند.

روش‌های بودجه‌ریزی:  از نظر تکنیک تهیه وتنظیم بودجه بر حسب هدف‌ها و انتظاراتی که در طی دوران متمادی سپری کرده است سیر تحولی گوناگون داشته است که به ترتیب، این مراحل تکامل را که به روش‌های بودجه‌ریزی موسوم است، پیگیری می نماییم:

1) بودجه متداول (سنتی)

2) بودجه‌ریزی افزایشی

3) بودجه‌ریزی برنامه ای

4) بودجه‌ریزی عملیاتی

5) سیستم برنامه ریزی – طرح ریزی و بودجه‌ریزی

6) بودجه‌ریزی برمبنای صفر

منابع:

کتاب حسابداری مدیریت  شباهنگ

مقاله ( بودجه ریزی دو لتی در ایران) ، تهران ، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی