سیر تاریخی صورت جریان وجوه نقد در خارج از کشور  

موارد تغییر در وضعیت مالی افشا نمی گردد، نهادهای حرفه‌ای حسابداری در نقاط مختلف را به فکر تحقیق در این زمینه انداخت.
نخستین تلاش در این زمینه در حرفه حسابداری آمریکا «صورت از کجا  آمده و به کجا رفته» است که در سال 1908 توسط پروفسور ویلیام مورس کلتهیه گردید. در این صورت مالی تنها فهرستی از موارد افزایش و یا کاهش در اقلام ترازنامه انعکاس می‌یافت که بعدها این صورت مالی تکامل پیدا کرد و نام آن نیز به «صورت وجوه» تغییر یافت.

در سال 1961 انجمن حسابداران خبره آمریکا (CPA) با درک اهمیت این صورت مالی، تحقیقاتی را انجام داد که نتیجه آن انتشار «صورت تجزیه و تحلیل گردش وجوه» بود. توصیه انجمن تهیه صورتحساب مزبور به همراه سایر گزارش‌های سالانه بود. در سال 1963 هیات اصول حسابداری (APB) به منظور فراهم کردن استانداردهایی برای تهیه و ارائه این صورت مالی بیانیه شماره 3  (APB#3) خود را انتشار داد. در این نظریه توصیه‌شده بود نام این صورت مالی به «صورت منابع و مصارف وجوه» تغییر یابد و بعنوان اطلاعات مکمل در گزارش‌های سالانه ارائه شود.

با توجه به نارسایی‌های صورت منابع و مصارف وجوه، هیات اصول حسابداری مجدداً مسئله را بررسی نمود که نتیجه آن انتشار بیانیه شماره 19(APB#19) در سال 1971 تحت عنوان «صورت تغییرات در وضعیت مالی» شد که تهیه آن الزامی بوده و به‌عنوان جزء لاینفک صورت‌های مالی شناخته شد و حسابرسان مستقل ملزم به اظهارنظر نسبت به این صورت مالی گردیدند.

از اوایل دهه 1980 در بین واحدهای اقتصادی علاقه نسبت به اهمیت گردش وجه نقد، دائماً در حال افزایش بود و خیلی از مؤسسات در عمل از مبنای وجه نقد برای تهیه صورت تغییرات در وضعیت مالی استفاده می‌کردند. با توجه به آنچه عملاً اتفاق افتاده بود و به جهت طرح صورتحسابی که قابلیت مقایسه بالایی را داشته باشد، سرانجام در سال 1987 هیات استانداردهای حسابداری مالی (FASB) استاندارد شماره 95 را تحت عنوان «صورت گردش وجه نقد» تدوین و آن‌ها جایگزین صورت تغییرات در وضعیت مالی نمود. بر اساس این استاندارد لازم گردید گزارش مالی فوق از تاریخ 16 ژولای 1988 به عنوان یکی از صورت‌های مالی اساسی تهیه گردد( مشکی و مقدم ،1383).
در انگلستان انجمن حسابداران خبره انگلستان و ولز در سال 1975 بیانیه شماره 10 خود را تحت عنوان صورت منابع و مصارف وجوه منتشر کرد و متعاقب آن در سال 1992 هیات تدوین استانداردهای حسابداری در انگلستان با انتشار اولین استاندارد گزارشگری مالی خود، صورت گردش وجوه نقد را عملاً جایگزین صورت منابع و مصارف وجوه کرد.

در سطح بین‌المللی نیز کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASC) در سال 1977 استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره 7 خود را تحت عنوان «صورت تغییرات در وضعیت مالی» تصویب و تاریخ اجرای آن را اول ژانویه سال 1979 تعیین کرد. اما به علت تغییر در محیط گزارشگری در نهایت این کمیته نیز کار روی استاندارد جدیدی بنام صورت گردش وجوه نقد را آغاز و آن را جایگزین استاندارد شماره 7 نمود. این کمیته در سال 1993 میلادی یک متن پیشنهادی را در این خصوص انتشار داد. هدف از تهیه و ارائه صورت گردش وجوه نقد در این متن پیشنهادی چنین آمده است:
اطلاعات راجع به گردش وجوه نقد یک واحد انتفاعی برای استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی در فراهم کردن مبنایی به منظور ارزیابی توان واحد انتفاعی در ایجاد وجه نقد و شبه نقد و نیازمندی‌های آن واحد از لحاظ به‌کارگیری این وجوه سودمند است. تصمیمات اقتصادی که توسط استفاده‌کنندگان اتخاذ می‌شود، مستلزم ارزیابی توان واحد انتفاعی در ایجاد وجه نقد و شبه نقد و زمان‌بندی و ابهام نسبت به این توان است. هدف این استاندارد فراهم کردن اطلاعات راجع به تغییرات تاریخی در موجودی نقد و شبه نقد یک واحد انتفاعی از طریق تهیه و ارائه صورت گردش وجوه نقد به‌گونه‌ای است که در این صورت مالی، گردش وجوه نقد مرتبط با فعالیت‌های عملیاتی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تأمین مالی را به شکلی طبقه‌بندی‌شده ارائه دهد.

از نظر هیات استاندارد بین‌المللی حسابداری تهیه این صورت مالی از اول ژانویه 1994 الزامی شد.

منبع

کتاب حسابداری میانه 1 مشکی و مقدم