مراحل فرآیند تصمیم گیری  

مرحله اول؛ شامل تشخیص و تعیین مشکل و مسئله ای است که در راه تحقق هدف؛ مانع ایجاد کرده است.

مرحله دوم؛ یافتن راه حل های ممکن برای رفع مشکل مذ کور است د ستیا بی به راه حل ها با توجه به تجربه های علمی و عملی مدیر و اطلاعات و آمار در دسترس می باشد و هر چه راه حل های بیش تری وجود داشته باشد انتخاب بهتری در تصمیم گیری صورت خواهد گرفت.

مرحله سوم؛ انتخاب معیار برای سنجش و ارزیابی راه حل های ممکن است. به عنوان مثال میتوانیم هزینه یا سود را معیار ارزیابی شقوق ممکن قرار دهیم یعنی راه حل های که هزینه کمتر یا سودی بیشتر دارند را مورد تائید قرار دهیم.

مرحله چهارم؛ تعیین نتایج حاصل از هر یک از راه حل های ممکن است. نتایج مثبت و منفی راه حل ها در این مرحله مشخص می شوند.

مرحله پنجم؛ ارزیابی راه حل ها از طریق بررسی نتایج حاصل از آنها است. با توجه به نتایج مثبت و منفی که در هر یک از راه حل ها بدست آمده است و مقایسه آنها با همدیگر میتوان راه حل مطلوب را تعیین نمود. در بعضی از موارد تعیین راه حل مطلوب ازطریق نتایج بدست آمده مشکل است. شاید بر اساس یک معیار راه حل دارای الویت است ولی به لحا ظ معیار دیگر دارای الویت نمی باشد بنابراین در این موارد باید روش تلفیقی را بوجود آورد تا ارزیابی برآن اساس صورت گیرد.

مرحله نهایی؛ انتخاب یک راه از میان راه های مختلف و ارائه بیانیه تصمیم است که نشانگر تصمیم مدیر می باشد.

گاهی اوقات اجرای آزمایشی تصمیم متخذه نیز جزء فرایند تصمیم گیری ذکر می شود که ضمن آن عملی بودن تصمیم، ارزیابی میشود و در صورت موفقیت آمیز بودن، اجرای آن ادامه داده می شود و درصورت ناموفق بودن، در قالب یک مشکل جدید در ابتدای در فرایند تصمیم گیری قرار می گیرد و موارد آن تکرار می شوند.

اجرای تصمیم، مرحله‌ی آخر فرآیند تصمیم‌گیری است. اجرای یک تصمیم، نیازمند برنامه‌ریزی است و خود برنامه‌ریزی تصمیمات مکمل خود را می‌طلبد. در اجرای تصمیم باید به علایق و انگیزه‌ی افرادی که مربوط به تصمیم شما هستند توجه شود، چراکه بدون همکاری آنان، در اجرای تصمیم، مشکلاتی پیش خواهد آمد.

با همه‌ی این تمهیدات، نمی‌توان انتظار داشت که تصمیم نهایی کاملاً صحیح باشد، بنابراین ارزیابی مجدد تصمیمات نهایی ضروری است تا در صورت لزوم آن‌ها را اصلاح کنید.

آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، نقش تعیین کننده اطلاعات است که هسته مرکزی الگوی تصمیم گیری عقلایی را تشکیل می دهد و بدون توجه به آن، این الگو سطحی و از درون تهی و در نتیجه فاقد کارایی خواهد بود.

الگوی عقلایی تصمیم گیری اصولاً بر این مبنا استوار است که تصمیم گیرنده در جستجوی به حداکثر رساندن رضایت به وسیله اتخاذ و اجرای تصمیم است. داشتن دانش و شناخت کامل از راه های حصول به این هدف و واکنش و عکس العمل دقیق دیگر افراد و سازمان هایی که در مسیر فرآیند ساخت، اتخاذ و اجرای تصمیم قرار خواهند گرفت (نظیر مشتریان و رقبا، محیط سازمانی و اجتماعی) تأثیر اساسی بر نحوه ارزیابی راه حل های ممکن و عملی خواهد داشت. با همه این احوال هرگز نمی توان از قبل به طور قطع اطمینان حاصل کرد که به حداکثر رضایت خواهیم رسید.

اغلب دستیابی فوری به یک‌راه حل، آسان نیست، درعین‌حال راه‌حل‌های اولیه بااینکه قابل‌ قبول نیستند، می‌توانند سبب افکاری شوند که راه را به‌سوی نظرات بهتر باز کند. 

برای این‌که از این مرحله به‌درستی استفاده شود باید موارد زیر را در نظر گرفت:

الف) با افراد مطلع مشورت کنید.

ب) به این کار به چشم یک تجربه‌ی خلاق بنگرید.

ج)بکوشید پیش از بحث بر راه‌حلی معین، فهرستی از تمام راه‌حل‌های ممکن را تهیه کنید.

د) به خاطر بسپارید در حال کوشش برای یافتن بهترین راه‌حل هستید نه هر راه‌حلی که پیش بیاید.

و) اگر روال کار سست شد، مشکل را به‌صورت نیاز بیان کنید، این مرحله مسابقه نیست، شما در این مرحله به دنبال راه‌حلی هستید که مشکل را به‌طرف کنید و این نیاز زندگی است. گاهی این کار، دوباره تحرک لازم را ایجاد می‌کند.

یکی از روش‌هایی که برای تنوع افکار و راه‌حل‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد، «طوفان مغزی» است. این روش سه اصل دارد:

1. چند راه حل بهتر از یک‌راه حل است.

2. کیفیت فکرها را بسنجید.

با این حرکت، جلو خیال‌پردازی را خواهید گرفت، پس از مخالفت دیگران هراس نداشته باشید.

3. هر چه تنوع افکار بیشتر باشد، احتمال یافتن یک‌راه حل خوب بیشتر است.

شاید بتوان روش طوفان مغزی را این‌گونه توصیف کرد:

همه‌ی افکار را در نظر بگیرید و مانع بروز هیچ فکری نشوید، چنانچه مشکل حاد باشد، راه‌حل‌ها به‌سادگی یافت نمی‌شوند و باید به‌دقت راه‌ها را بررسی کرد.