تعریف و مراحل مهارت تفکر خلاق  

تفکر خلاق: مهارتی است که شخص از تلفیق مهارت های حل مسئله و تصمیم گیری از افکار یا روابط نو برخوردار شده و قدرت کشف و انتخاب راه جدید را پیدا می کند.

انواع تفکر :

1 – تفکر واگرا

2- تفکر همگرا

تفکر خلاق با تفکر واگرا سعی می کنند پدیده ها و امور و افکار را آن چنان که هستند به راحتی نپذیرند، بلکه نگاه متفاوت تری داشته باشند و از قالب های فکری همسان دور شوند، به عبارتی پدیده ها را با خشم و منظر دیگری نگاه کنند.

به نقل سهراب سپهری :

چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید

چترها را باید بست، زیر باران باید رفت.

اما در تفکر همگرا، فکرهای جدید و نو کمتر در آن راه پیدا می کند، امور و پدیده ها را آن چنان که هستند می بینند و می پذیرند.

تفکر خلاق و آفریننده با ارزش های فکری زیر همراه است :

1-شکستن عادت : کنار گذاشتن شیوه های قبلی فکری و عملی و استفاده از روشهای جدید.

2-تعویق قضاوت یا تاخیر ارزیابی درمورد ایده ها: برای جلوگیری از ضایع شدن ایده ای که در ابتدا ممکن است جالب به نظرنیاید.

3-درک پیچیدگی: با توجه به مسایل پیچیده و درگیر نشدن.

4-درک توام با خلاقیت با دیدن چیزها به طور متفاوت : مشاهده امور به شیوه تازه ای که قبلاً به آن گونه توجه نشده است.

5-تفکر وسیع : ارتباط برقرارکردن میان ایده های متفاوت.

مراحل تفکر خلاق:

1- آمادگی: در مرحله اول افراد به امور پدیده های مختلف زندگی دقت و توجّه بیشتری پیدا می کنند، به حدی که گاهی پدیده های زندگی مدّت های طولانی ذهن شخص را به خود مشغول می کند.

2- مطالعه: در مرحله مطالعه فرد با بررسی و مطالعه بیشتر روابط بین پدیده ها را بهتر درک می کند.

3- تغییر: در مرحله سوم شخص به نوع روابط بین پدیده ها که ذهن او را به خود مشغول کرده اند پی می برد و با طرح سئوال های مختلف در ذهن به نقد و بررسی آن می پردازد.

4- پختگی: در این مرحله شخص با گذار از مراحل قبلی به درک و شناخت عمیق تری از روابط بین پدیده ها می رسد و گویی پدیده ها، جزئی از وجودش شده است.

5- اشراق: در مرحله اشراق شخص به پاسخ های ناگهانی دست پیدا می کند، معمولاً با کلماتی نظیر «هان» و «یافتم» متجلّی می شود.

6- وارسی: در این مرحله فرد به بررسی بهترین ایده ای که در مراحل قبلی به آن رسیده است می پردازد و درستی آن را مشخص می کند.

7- اجرا: در این مرحله فرد افکار یا ایده هایی که موردتأیید واقع شده اند را به مرحله اجرا درمی آورد.