مهارت تفکر انتقادی  

 تفکر نقادانه تفکری است که در جست‌وجوی شواهد، دلایل و مدارک برای یک قضاوت و نتیجه‌گیری است و یا برای دستیابی به چنین قضاوت و نتیجه‌گیری خواستار دلیل، شواهد و مدارکی است.

درواقع، این مهارت از فرد می خواهد که درمورد ابعاد زندگی خود و دیگران به صورت نقادانه فکر کند، حتی در مورد تفکر خود، و بر اساس آنچه در تفکر نقادانه به آن رسیده عمل کند.

آنچه در مورد مهارت تفکر نقادانه می توان گفت آن است که : " نقاد بودن ، به اندازه تفکر ارزشمند است " .

تفکر نقاد مستلزم استفاده فعالانه از هوش، اطلاعات و توانایی ها به منظور مواجهه موثر با موقعیت های زندگی است. زمانیکه نقادانه فکر می کنیم، منتظر نمی مانیم که اتفاقی بیفتد، بلکه در فرایند رسیدن به اهداف، تصمیم گیری و تحلیل موضوع ها فعالانه درگیر می شویم.

اهمیت مهارت تفکر انتقادی

تفکر انتقادی بسیار مهم است چرا که فرد را قادرمی سازد تا اطلاعات دریافتی را ارزیابی نموده و خطرات عمل برپایه یک فرض غلط را به حداقل برساند. فقدان این استعداد ذهنی می تواند باعث صدمه، مسمومیت ذهنی، عدم پذیرش و یا خرابکاری‌هایی شود که ممکن است فرد را با خطرات مهلکی روبه‌رو سازد.

همه افراد به طور ذاتی از این استعداد برخوردارند، اما آنچه که به عنوان یک مهارت زندگی ازآن یاد می شود، فراتر از شیوه معمول تفکر انتقادی که انسان را از خطرات مصون می دارد، می باشد.

برای تفکر نقادانه بهتراست مراحل زیر را دنبال کنید:

* به دقت به آنچه اتفاق افتاده، یا آنچه از شما خواسته شده توجه کنید.

* از جنبه های مختلف موضوع را بررسی کنید.

* بر روی آنچه که برای شما مهم و با ارزش است تمرکز کنید.

* اگر چیزی برای شما مبهم و نامشخص است، بپرسید تا برایتان مشخص شود.

* چارچوب فکری خودتان را تغییر دهید و با فکر باز به پدیده ها نگاه کنید. اسارت در چارچوب های فکری گاهی بسیار خطرناک است.

* به ارزیابی پدیده ها و اتفاق ها بپردازید. با طرح چراهای متعدد به نقد پدیده ها بپردازید.

* به دنبال دلایل، مدارک و شواهد تاییدکننده یا ردکننده پدیده ها، عقاید، احتمال ها و.... باشید.

* در تفکر انعطاف نشان بدهید. گاهی رسیدن به یک نتیجه مشخص غیرممکن و یا مشکل است و توافق بر سر یک قرارداد، راه حل نهایی است.

* پس از بررسی تمام جوانب، تصمیم بگیرید و عمل کنید.