شبیه سازی؛ ابزار مهم پژوهش  

در شبیه سازی کوشش می¬شود واقعیت مورد نظر, ابعادی هرچه عینی¬تر  یابد و به درستی می¬توان گفت فرآیند شبیه سازی,تبدیل واقعیت از صورت  ذهنی, کیفی و پیچیده به عینی ملموس و ساده است. از دیگر ویژگی¬های شبیه سازی, امکان کنترل و دست¬کاری عناصر واقعیت و از طریق آن کل واقعیت است.

شبیه سازی از دیدگاهی در حکم نوعی سناریو سازی است. بدین معنی که حل واقعیتی را بر روی ماکتی جای می¬دهد و بدان " مدل عملکردی" اطلاق می¬کنند. در این کل, عنصری نو وارد می¬سازند و تأثیرش را بر آن ملاحظه می¬کنند( ساروخانی, ج دوم,485-473).

در واقع یکی از جایگزین¬های تجربه آزمایشگاهی و میدانی که به طور مرسوم در پژوهش¬های مدیریت مورد استفاده قرار می¬گیرد شبیه سازی است. شبیه سازی برای تعیین آثار تغییرات, روش مدل سازی را به کار می¬گیرد و شبیه سازی¬های رایانه¬ای رفته رفته جایگاه شایسته¬ای در پژوهش¬های مدیریت به دست می¬آورد.

شبیه سازی نوعی آزمایش یا تجربه است که در محیطی بسیار همسان با محیط واقعی ( که رویدادها در آن پدید می¬آیند) صورت می¬گیرد. بدین معنا, شبیه سازی جایگاهی بین تجربه آزمایشگاهی و تجربه میدانی دارد, چرا که محیط تجربه را به طور ساختگی پدید می¬آورد, ولی از واقعیت چندان دور نیست. آزمودنی¬ها را در طوب یک مدت معین( از چند ساعت تا چند هفته) با تجارب دنیای واقعی مواجه می¬کنند  و ضمنا می¬توان آن¬ها را به طور تصادفی در گروه¬های مختلف به کار بست (سکاران,181).

در شبیه سازی کوشش می¬شود واقعیت مورد نظر, ابعادی هرچه عینی¬تر یابد و به درستی می¬توان گفت فرآیند شبیه سازی تبدیل واقعیت مورد نظر از صورت ذهنی کیفی و پیچیده به عینی ملموس و ساده است. از دیگر ویژگی¬های شبیه سازی کنترل و دست¬کاری عناصر واقعیت و از طریق آن کل واقعیت است. بدین ترتیب,زمانی که بناست واکنش کشوری در برابر تهاجم محتمل خارجی برآورد شود, می¬توان هم عناصر و هم زمان را کنترل کرد و احیانا تغییر داد(ساروخانی,ج دوم,474).

روی هم رفته, شبیه سازی را باید از طبیعی ترین جریان¬های اندیشه و مهم ترین شیوه¬ها در راه روشن ساختن واقعیت و ملاحظه عینی عوامل موثر و در هرحال تجسم پدیده اجتماعی فراگیر دانست. در جریان شبیه سازی, شامل نوعی پرتاب واقعیت بر روی ماکت یا حتی دستگاه هیدرولیک هستیم و انسان¬ها با بازبینی مجدانه واقعیت و زدایش جهات کیفی و ابهامات آن بهتر می¬توانند آن را بشناسند, ارزیابی کنند و در نهایت تصمیماتی درست در قبال آن اتخاذ نمایند. شبیه سازی در پردازش اطلاعات, مورد استفاده بسیار دارد (ساروخانی, ج دوم, 475).

ارزشیابی الگوها و یا پیشنهادها
بعد از رسیدن به راه حل¬های مشکل باید با عنایت به ضوابط و معیارهای مورد نظر نظیر هدف¬ها, راه حل-های مناسب به صورت الگو تنظیم گردند و این الگو مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند. نکته گفتنی اینکه آزمایش تمامی الگوها گاهی بسیار گران تمام می¬شود. همچنین نباید فراموش کرد که نمی¬توان از آزمایش الگوها چشم پوشید. مصلحت اقتضا می¬کند که باید ابتدا به روش مقایسه متوسل شد و راه حل¬ها را با یکدیگر مقایسه کرد و معایب و مزایای هر یک را سنجید. سپس به لحاظ ویژگی¬های کمی و کیفی, آن¬ها را ارزیابی نمود و به الگوهایی رسید که با امعان نظر به جمیع جهات از جمله هزینه, قابلیت اجرا و امکان پذیر بودن راه حل و دیگر جهات, مناسب¬تر باشند. معمولا الگوهایی که مراحل کمتر و کوتاه¬تری را شامل می¬شوند و علاوه برداشتن قابلیت اجرا وامکان پذیری, هزینه  کمتری را در بر می¬گیرند, بر دیگر راه حل¬ها ترجیح دارند.
با ارزیابی راه¬حل¬های پیشنهادی معمولا یک یا دو راه¬حل که از سایر راه¬حل¬ها مناسب¬ترند و اطمینان کافی نسبت به عملی بودن آن¬ها هست, انتخاب و برای ارائه به مقامات مسئول سازمان آماده میگردند.

اعتبار الگو معمولا از طریق آزمایش اطلاعات در الگو و بررسی قابلیت اجرایی و انطباق نتیجه کار با ضوابط و مقررات حاصل می¬شود. الگویی که به صورت نهایی بعد از تغییرات و اطلاحات لازم مورد قبول گروه پژوهشگران قرار گرفت, باید طی گزارشی برای تصویب به سازمان سفارش دهنده یا ذینفع ارائه شود.( تجبر,3031)