ابزار گردآوری داده (پایایی)  

معیارها یا روش های سنجش پایایی

1) روش بازآزمایی  

در این روش یک پرسشنامه واحد را در دو نوبت به گروه واحدی می دهند و سپس نمرات حاصل از دو آزمون را با هم مقایسه می کنند. ضریب همبستگی بین نمرات حاصل از دو بار اجرا، ضریب پایایی آزمون محسوب می شود. این ضریب باید بیش از 70/0 باشد. این روش با فرض ثابت بودن شرایط مناسب است. برای محاسبه ضریب همبستگی می توانید در صورت نرمال بودن توزیع صفت در گروه نمونه از آزمون پیرسون و در صورت غیرنرمال بودن از رواسیپرمن در spss استفاده نمایید.

2) روش فرم های موازی یا همتا

در این روش دو پرسشنامه متفاوت ولی از نظر مفهومی یکسان یا هم ارزش برای یک مطلب یا موضوع خاص تهیه شده و آن ها را در فاصله زمانی کوتاهی به یک گروه واحد از آزمون شوندگان ارائه می دهند. اگر خصیصه ای با استفاده از فرم های همتای یک آزمون چند بار اندازه گیری شود، نتایج حاصل باید یکسان بماند. ضریب همبستگی بین نمرات این دو پرسشنامه ضریب پایایی به حساب می آید. این ضریب باید بیش از 70/0 باشد، پایایی دو پرسشنامه مورد پذیرش خواهد بود.

3) روش دو نیمه کردن

در این روش پرسشنامه واحدی در یک نوبت به یک گروه از آزمون شوندگان داده می شود و پس از تکمیل آن را به دو نیمه مساوی از سؤالات زوج و فرد تقسیم می کنند. بهترین روش برای تعیین پایایی صفتی است که نوسان آن زیاد است. در این روش همه سؤالات فرد به منزله یک پرشسنامه به حساب می آید و سؤالات زوج نیز یک پرشسنامه دیگر محسوب می شود. ضریب همبستگی حاصل از نمرات دو نیمه (زوج و فرد) ضریب پایایی هر یک از دو نیمه خواهد بود. ضریب پایایی بین صفر و یک تغییر می کند و اگر بیش از 70/0 باشد، پایایی مورد قابل قبول خواهد بود.

4) روش آلفای کرونباخ

این روش در شرایطی به کار می رود که نمرات پاسخ ها نه به صورت دو ارزشی صفر و یک، بلکه به صورت چند ارزشی(مثلاً طیف لیکرت از 1 تا 5 به صورت کاملاً موافق تا کاملاً مخالف) تعیین می شوند.پس از ورود داده ها در نرم افزار spss از طریق مسیر زیر می توانید نسبت به محاسبه پایایی به روش کرونباخ اقدام نمایید.

Spss -Analyze -Scale -Relibility analyze

در این روش در صورتیکه ضریب آلفا بیش از 60/0 باشد پایایی سازگاری درونی قابل قبول است ولی در عمل در صورتی که ضریب بالای 75/0 باشد پایایی مطلوب تلقی می شود.

5) روش کودر – ریچاردسون

این روش برای سنجش پایایی سوالات و یا ابزارهای گردآوری داده هایی که گزاره های دو ارزشی یا پاسخ های دو حالتی بله و خیر یا درست، نادرست دارند، مناسب هستند. اگر تعداد سؤالات پرسشنامه کم باشد از روش کودر- ریچاردسون 20 و اگر زیاد باشد از روش کودر- ریچاردسون 21 استفاده می شود.