تبلیغ شماره 1
بازگشت به پورتال مرکزی

یکی از مهم‏ترین ابعاد مقاله علمی، محتوای علمی و ارزشمندیِ کیفی آن است. مقاله باید یافته ‏های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پیامی آشکار باشد؛

بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق باید از خود بپرسد که آیا مطالب او آن‏قدر مهم است که انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن بهره خواهند برد؟ در اینجا به چندین اصل مهم از اصول و معیارهای محتوایی پژوهش علمی اشاره می‏گردد.

ملاک‌های محتوایی مقاله:

مقاله باید یافته‌های مهم علمی را گزارش بدهد و دربرگیرنده پیام آشکاری باشد. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین ابعاد علمی مقاله، محتوای علمی و ارزشمندی کیفیت آن است.

مهم‌ترین اصول و معیارهای محتوای پژوهش علمی عبارتنداز:

 

1) تفکر: تفکر کردن یعنی چی؟ یعنی تلاش می‌کنیم مجهولی را با استفاده از علوم موجود معلوم کنیم.

پس مهم‌ترین محور محتوایی یک پژوهش تفکر کردن (واضح ساختن مجهولات) است که پژوهش با طرح چند سؤال توسط محقق آغاز می‌شود.

 

2) منطقی بودن: منطق راه درست اندیشیدن و صحیح استدلال آوردن را به ما یاد می‌دهد. منطقی بودن ابزار ضروری تحقیق است و در یک مقاله علمی، قواعد تعریف، طبقه‌بندی، استنباط‌های قیاسی و استقرای و روش‌های مختلف نمونه‌برداری از ویژگی‌های منطقی یک مقاله است که باید به این موارد توجه داشت.

 

3) انسجام و نظام‌دار بودن: مرتبط بودن اجزای مقاله با همدیگر، متناسب بودن اجزای مقاله با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی مقاله با یکدیگر به تحقیق انسجام و یکپارچگی می‌بخشد (می‌دهد).

 

4) تراکمی بودن: هدف پژوهش چیست؟ پاسخ به پرسش‌هایی که طرح شده و تاکنون پاسخ منطقی برای آن وجود نداشته است. در نتیجه پژوهش به دنبال کشف دانش جدید و برای تکمیل دانش صورت می‌گیرد نه تکرار دوباره آن با عبارت قبلی.

 

5) تناسب موضوع با نیازهای جامعه فعلی جامعه علمی: موضوعاتی را انتخاب کنید نیاز اساسی جامعه علمی را در نظر گرفته باشد و درصدد حل این نیازها باشید.

 

6) خلاقیت ونوآوری: یک تحقیق علمی زمانی موفق و مؤثر است که از فکری بدیع و خلاق برخوردار باشد.

 

7) توضیح مطلب در حد ضرورت: مطالب باید در حدی بیان شود که منجر به زیاده‌گویی افراطی نشود... هم‌چنین از خلاصه گویی که منجر به ابهام در ذهن مخاطب می‌شود خودداری کنید ... مطالب برای مخاطب و خواننده باید واضح و روشن باشد.

 

8) متناسب بودن با نظریه‌ها: هر رشته علمی دارنده نظریه‌ها و قوانینی هست که مورد اتفاق صاحب‌نظران همان فن و رشته است. در نتیجه تحقیقات ما نباید با قوانین کلی رشته تخصصی منافات داشته باشد.

 

9) اجتناب از کلی‌گویی: محقق باید مباحث علمی خود را به روشنی توضیح دهد و با زبانی گویا مطالب را روشن کند و از کلی‌گویی خودداری کند. (هدف نهایی علم صورت‌بندی یک نظریه و روشن کردن وبیان کردن یکی از اصول مهم نظریه است.)

 

10) گزارش روش‌شناسی تحقیق: تحقیق چیست؟ فرایندی که از طریق آن می‌توان درباره ناشناخته‌ها و مجهولات جستجو کرد و شناخت لازم را کسب کرد.

 

به فرایند چگونه گرداوری شواهد و تبدیل شواهد موجود به یافته‌ها روش‌شناسی گفته می‌شود.

یکی از موارد مهم هر تحقیق علمی روش‌شناسی تحقیق است که چگونگی جمع‌آوری داده‌ها و چگونگی تفسیر داده‌ها مدنظر است. زمانی محقق می‌تواند مطالب خود را به اثبات برساند که روش گرداوری مناسبی استفاده کرده باشد و روش‌ها به خوبی در مقاله بیان شد.

 

منابع:

تدوین پایان‌نامه، رساله، طرح پژوهشی و مقاله علمی تألیف دکتر سید جمال‌الدین طبیبی و همکاران

مدیریت ترازمند مقالات با رویکرد از تدوین تا انتشار تألیف دکتر محمد آقایی و همکاران

 

 

ثبت نام و عضویت میز کار

لینک های مفید

 

 

 

Masoud Abedi |   1396/11/11 20:52:57   |
0     0
در اینجا به چندین اصل مهم از اصول و معیارهای محتوایی پژوهش علمی اشاره می‏گردد که توجه به آنها قبل از تهیه مقاله به ارتقای کیفیت آن کمک می‏نماید.

فرایند «تفکر»: تفکر، تلاش برای معلوم کردن مجهول با استفاده از علوم موجود است. (غرویان، 1368، ص11) بنابراین اساسی‏ترین محور محتوایی یک پژوهش علمی، آن است که مجهولی را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسش‏هایی است که تاکنون برای مخاطبان کشف نشده است. از این رو پژوهش علمی همیشه با طرح یک یا چند سئوال آغاز می‏شود که محقق در صدد پاسخگویی به آنهاست.
منطقی بودن: منطق که راه درست اندیشیدن (تصور) و صحیح استدلال آوردن (تصدیق) را می‏آموزاند، (مطهری، 1372، ص 21) ابزار ضروری یک مقاله علمی است و محقق باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه‏گیری داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه‏بندی، استنباط‏های قیاسی و استقرایی، روش‏های مختلف نمونه‏برداری و غیره همه از ویژگی‏های منطقی یک مقاله علمی است که محقق باید به آنها توجه داشته باشد. (هومن، 1374، ص 19).
انسجام و نظام‏دار بودن: مرتبط بودن اجزای مختلف مقاله با همدیگر، همچنین متناسب بودن آنها با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی با همدیگر، از جمله مواردی است که به تحقیق، یکپارچگی و انسجام می‏بخشد. بر این اساس، محقق باید عناوین فرعی مقاله خود را با نظمی منطقی از یکدیگر مجزا کرده، ارتباط بخش‏ها را مشخص نماید.
تراکمی بودن: از آنجا که هدف پژوهش پاسخ به سئوال هایی است که تا آن زمان دست کم از نظر محقق، پاسخی منطقی برای آن وجود نداشته است، هر پژوهش علمی باید از یک سو به منظور کشف دانش جدید، و از سوی دیگر، برای تکمیل دانش، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلی یک مقاله، کشف یا تکمیل دانش بشری است، نه تکرار دوباره آن با عبارات مختلف. (هومن، 1374، ص 20).
تناسب موضوع با نیازهای فعلی جامعه علمی: هر پژوهش علمی باید نیازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسایل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی که از اولویت تحقیقی برخوردار نیستند و جامعه علمی، بدانها نیاز ندارد، باید احتراز نمود.
خلاقیت و نوآوری: هر تحقیق علمی زمانی می‏تواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد که از فکری بدیع و خلّاق برخوردار باشد. مقالاتی که به جمع آوری صِرف بسنده می‏کنند، نمی‏توانند سهم عمده‏ای در پیشرفت دانش بشری داشته باشند.
توضیح مطلب در حدّ ضرورت: از جمله مواردی که محقق در گزارش نویسی پژوهش خود (مقاله) باید بدان توجه کند، پرهیز از حاشیه‏روی و زیاده‏گوییِ افراطی است؛ همچنان که خلاصه‏گویی نباید به حدّی باشد که به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید به حدّی مطالب را تبیین کند که مقصود وی برای خواننده، روشن شود.
متناسب بودن با نظریه‏ها: هر رشته علمی، متشکل از نظریه‏ها و قوانینی است که مورد اتفاق صاحب‏نظران آن فن است. یافته‏های به دست آمده در تحقیقات میدانی یا توصیفی نباید با قوانین کلی آن رشته تخصصی منافات داشته باشد.
اجتناب از کلی گویی: هدف نهایی علم، صورتبندی یک «نظریه»(3) و «تبیین کردن»(4) یکی از اصول مهم نظریه است. (دلاور، 1371، ص 33) از این رو محقق باید بتواند مباحث علمی خود را به روشنی توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین و از کلی گویی اجتناب نماید.
گزارش روش‏شناسی تحقیق: «تحقیق»(5) فرایندی است که از طریق آن می‏توان درباره ناشناخته‏ها به جست و جو پرداخت و از آن، شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته‏ها «روش‏شناسی»(6) نامیده می‏شود. این سئوال که چگونه داده‏ها باید گردآوری شود و مورد تفسیر قرار گیرد، به طوری که ابهام حاصل از آنها به حداقل ممکن کاهش یابد؟» از موارد مهم تحقیق علمی است. (سرمد و همکاران، 1379، ص 22). یک تحقیق علمی زمانی می‏تواند مطالب خود را به اثبات برساند که از روش گردآوری مناسبی برخوردار، و آن روش‏ها در مقاله به خوبی بیان شده باشد.
 پاسخ 
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران

 

 

هدیه مالی تیم متفکران نوین مالی در شبکه اجتماعی
Web Analytics