بانک چگونه بنگاهی است؟  

کلمه بانک، از واژة آلمانی (Bank) به معنای شرکت و یا از واژه (Banco) از زبان ایتالیایی اخذ شده، که در زمان های گذشته به معنای دکه یا محل کسب صرافان در ایتالیا بوده است.

برخی بانک را موسسه ای انتفاعی دانسته اند که، با سرمایة خود و یا سپرده های مشتریان به منظور کسب سود، اقدام به جمع آوری سپرده ها، دادن وام، اعتبار و ارائه خدمات بانکی می کند و به نظر عده ای نیز، بانک یک موسسة مالی واسطه است که، وجوه اشخاص را تحت عنوان سپرده دریافت و این وجوه را در اشکال وام و اعتبار، تنزیل بروات تجاری و خرید اوراق بهادار صرف می کند.

  طبق ماده 1 قانون بانکداری، مصوب 1334: بانک موسسه ای است که، به صورت شرکت سهامی، مطابق قانون تجارت تشکیل شده، و براساس مواد قانون یاد شده،  به عملیات بانکی اشتغال ورزد. ماده 58 قانون بانکی و پولی مصوب 1339 نیز، همین تعریف را تکرار کرده است. طبق ماده یاد شده، بانک موسسه ‌ای است که، به صورت شرکت سهامی، مطابق قانون بازرگانی تشکیل شده، براساس مواد این قانون، به عملیات بانکی اشتغال ورزد. ولی قانون پولی وبانکی، مصوب 1351 بدون ارائه تعریفی از بانک، در بند الف ماده 30،  تأسیس بانک واشتغال به عملیات بانکی و استفاده از نام بانک در عنوان موسسات اعتباری را فقط، طبق مقررات قانون موصوف، امکانپذیر دانسته و در بند الف ماده 31 نیز، تاسیس بانک را فقط به صورت شرکت سهامی عام، با سهام با نام، ممکن دانسته است.

از نظر عده ای، بانک موسسه ای است که وظیفه و کارش، گرفتن وجوه به عنوان سپرده، نقد کردن چک ها و حواله ها، تنزیل اسناد تجاری، پرداخت وام، صدور سفته های قابل پرداخت در وجه حامل (که اسناد بانکی نامیده می‌شود) است. البته تعریف دقیق تر و کامل‌تر آن، این است که: بانک موسسة انتفاعی است که، با سرمایه سهام داران خود و سپرده های مشتریان، به منظور کسب سود، اقدام به دادن وام و اعتبار و ارائه خدمات بانکی می کند.

از مجموع این بیانات می توان مشخصات اصلی بانک را به شرح زیر برشمرد:

بانک یک موسسة مالی و اعتباری است، لذا گرچه موسسه ای تجاری است، ولی مستقیماً درگیر تجارت نمی شود، بلکه به صورت مستقیم با وجوه سر و کار دارد و مدیریت وجوه بر عهده بانک است.

وظیفه اصلی بانک را می توان در دو چیز خلاصه کرد: یکی نگهداری وجوه و دوم اعطای اعتبار به این ترتیب می توان بانک را این گونه تعریف کرد:

بانک موسسه ای تجاری است که با تجهیز منابع  از طریق جذب سپرده‌های مردم با هدف کسب و تحصیل سود، مبادرت به سرمایه گذاری یا اعطای اعتبار می کند، و به علاوه خدمات مالی دیگری نیز به مشتریان خود ارائه می‌دهد.

منابع:

حقوق بانکی؛ انتشارات پیشبرد