تعریف و ضرورت تفکر نقادانه  

روش سقراط به وسیله افلاطون و ارسطو دنبال شد. این تفکر به طور اساسی با «رنه دکارت» فیلسوف فرانسوی گره خورد آن‌گاه که در همه چیز خودش شک کرد. سپس به این نتیجه رسید که من شک می‌کنم پس هستم. او به اندیشه ی تحلیلی جان تازه‌ای می‌دهد. اندیشه انتقادی تحلیلی او بنای فکر قرون وسطایی را ویران کرد و با کانت فیلسوف نقاد آلمانی به اوج خود رسید و نحله کانت تحت عنوان «تفکر انتقادی» مطرح شد و به سایر علوم انسانی رسوخ پیدا کرد. بسیاری از ما هنگامی که واژه انتقاد را می‌شنویم، به اشتباه آن را، خرده گرفتن و اشکال تراشی از دیگران، معنا می‌کنیم. در این حالت اگر شخصی مورد انتقاد قرار گیرد، آن را به عنوان حمله به خود تلقی کرده و در مقابل آن ایستادگی خواهد کرد. به طور کلی، تفکر انتقادی ایجاد و پرورش یک فاصله احساسی و عقلانی بین خودتان و ایده‌ها و نظرات است (چه این نظرات متعلق به خودتان باشد چه دیگران) تا بتوانید حقیقت و اعتبار مسئله‌ای را بهتر ارزیابی کنید.
به بیان ساده‌تر «انتقاد»، یعنی نقد کردن. «نقد کردن» نیز به معنای بررسی لایه‌های پنهان و نامرئی است که از چشمان بسیاری پنهان است. بنابراین انتقاد از یک فرد باعث آشکار شدن یک لایه تاریک و مبهم از رفتار شخص مورد نظر خواهد شد و او را با نقاط ضعف و کاستی‌های خود روبه رو خواهد کرد. یک فرایند شناختی فعال هدفمند و سازمان یافته است که شخص با استفاده از آن به بررسی افکار وعقاید خود و دیگران و یا موقعیت های خاص می پردازد و با ارزشیابی و تفسیر ماهرانه خود به درک و فهم روشن تر و بهتری دست می یابد.

تکنیک های انتقاد موثر

1.انتقاد در زمان و مکان مناسب  2. انتقاد به طور خصوصی 3. انتقاد ملایم و پرهیز از افراط در انتقاد  4. انتقاد جزئی و دقیق نه کلی و مبهم  5. انتقاد از روش کار نه از خود شخص 6. بیان انتقاد به طور فشرده  7. انتقاد مبتنی بر واقعیت‌های عینی  8. انتقاد در حیطه اختیارات و وظایف شخص مخاطب 9. انتقاد در قالب پیشنهاد 10. پرهیز از کنایه در انتقاد  11. انتقاد با طرح اشتباهات خود  12. پرهیز از موضع ریاست در انتقاد.

منبع:

  آنلاین سلامت