مسئولیت‌های محقق  

1 . انتخاب موضوع پژوهش

 اصالت، اعتبار علمی و ارزشمندی موضوع پژوهش. موضوع پژوهش اصیل و دارای اعتبار علمی باشد و به تولید دانش جدید و یا بهسازی زندگی بشر منتهی شود.

 استفاده بهینه از منابع. موضوع پژوهش با توجه به محدودیت منابع مالی، زمان و نیروی انسانی به‌گونه‌ای انتخاب گردد که ضمن تحقق منافع ملی کشور در  فهرست اولویت‌های پژوهشی نیز باشد.

2. تعهد و مسئولیت نسبت به ذینفعان و آزمودنی‌ها

رعایت منافع ذینفعان در تمام مراحل پژوهش. پژوهشگر در تعریف، اجرا و همچنین گزارش پژوهش، نسبت به منافع ذینفعان (خود، سرمایه‌گذاران پژوهش، آزمودنی‌ها، جامعه علمی و محققان، کاربران و استفاده‌کنندگان، همکاران تحقیق، مردم، جامعه و سازمان‌ها) مسئول است و باید نقاط ضعف پژوهش، تقارن اطلاعات، محدودیت‌ها و تعارض منافع را اطلاع دهد. پژوهشگر مجاز نیست برای خدمات یک طرح واحد، از دو منبع اعتبار مالی بگیرد، مگر برحسب اطلاع و توافق آن دو منبع. پژوهشگر نسبت به مدیریت منابع و که سرمایه‌گذاران پژوهش در اختیار او قرار داده‌اند، مسئول است و نباید بیش ‌از اندازه واقعی درخواست منابع کند و از منابع سوءاستفاده نماید.

مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، دکتری و طرح‌های پژوهشی، متعلق به دانشگاهی است که پایان‌نامه یا طرح پژوهشی در آنجا تدوین و انجام شده است. بنابراین، کلیه مقالات مستخرج از این پایان‌نامه‌ها و طرح‌ها باید با نام دانشگاه مربوطه انتشار یابند.

رعایت حقوق آزمودنی‌ها. آزمودنی‌ها شامل آزمودنی‌های انسانی، حیوان، گیاه و اشیاء می‌باشند. پژوهشگر موظف است خود را به آزمودنی‌ها معرفی نماید معرفی پژوهشگر. پژوهشگر موظف است آزمودنی‌ها را از نوع پرسش‌های پژوهش، درجه حساسیت این پرسش‌ها و تأثیر احتمالی پژوهش بر آن‌ها آگاه نماید (روشنگری). پژوهشگر باید خطرها، مشکلات، و پی آمده‌ای احتمالی پژوهش را به مشارکت‌کنندگان اطلاع دهد (رضایت آگاهانه). فواید پژوهش را به آزمودنی‌ها گوش زد کند. پژوهشگر باید حریم خصوصی افراد را حفظ نموده و از اجبار برای کسب اطلاعات خصوصی مشارکت‌کنندگان خودداری کند (حفظ حریم خصوصی).

رازداری و ناشناخته ماندن آزمودنی‌ها در پژوهش. زمانی که پژوهشگر به برخی از اسرار افراد یا سامان‌ها دست یافت باید از افشای آن‌ها اجتناب نماید و نباید شواهد و علائمی در پژوهش برای شناسایی آزمودنی‌ها بگذارد. چنانچه از هویت آزمودنی‌ها اطلاع دارد باید تضمین نماید که هویت آن‌ها را فاش نخواهد کرد.

 سلامت، ایمنی و آسایش آزمودنی‌ها . پژوهشگر موظف است سلامت، ایمنی و آسایش آزمودنی‌های پژوهش را مورد توجه قرار دهد. منافع جامعه یا پیشرفت علم نمی‌تواند توجیه‌کننده قرار دادن آزمودنی‌ها در معرض ضرر و زیان غیرمعقول باشد. حیوانات. پژوهشگر موظف است هنگام استفاده از حیوانات برای آزمایش طبق مقررات انجام آزمایش عمل نماید. حیوانات باید در شرایطی قابل‌قبول نگهداری شوند و انواع نیازهایشان اعم از غذا، آب، خواب تأمین گردد. پژوهشگر مجاز نیست، حیوانات را تحت فشار، درد، استرس و آسیب زیاد قرار دهد. گیاهان. پژوهشگر مجاز نیست در حین پژوهش صدمه‌ای به گیاهان‐  خواه درروند پژوهش باشد و خواه نباشد ‐ وارد نماید. بدیهی است هرگونه مداخله‌ای در حیات گیاه باید با دلایل قانع کننده و توجه به پیامدهای آن برای جامعه‌ی بشری، صورت پذیرد.

3. مسئولیت پژوهش انجام شده و مالکیت معنوی

نویسنده پژوهش. شخصی نویسنده (یا یکی از نویسندگان) پژوهش (طرح، مقاله، کتاب) خواهد بود که دست کم مشمول یکی از موارد زیر باشد:

الف ‐ سهم قابل توجهی در ارائه ایده‌ی پژوهشی یا طراحی مطالعه، جمع‌آوری داده‌ها یا تحلیل و تفسیر آن‌ها داشته باشد.

ب‐ در نوشتن پیش‌نویس مقاله و اصل آن، یا مرور نقادانه آن، که منجر به اصلاح محتوای علمی مقاله می‌گردد، نقش داشته باشد.

ح – مقاله نهایی را مطالعه و تائید کرده باشد.

فردی که بیشترین سهم را در انجام پژوهش داشته است نویسنده اول خواهد بود. نام تمامی اشخاصی که معیارهای نویسندگی مقاله را دارند باید به عنوان نویسنده، در بخش نویسندگان مقاله آورده شود، حتی اگر همکاری آن‌ها با آن مرکز یا تیم پژوهشی، به هر علتی قطع‌شده باشد. از تعیین مؤلف افتخاری و حذف مؤلف حقیقی یا افرادی که نقش به سزایی در جنبه‌های علمی پژوهش داشته‌اند باید خودداری شود.

مسئولیت نویسندگان مقاله درباره محتوای مقاله. تمامی نویسندگان باید مسئولیت محتوای مقاله درباره 1) صحت مطالب مندرج در مقاله، و 2) پایبندی به راهنمای اخلاق در پژوهش را بپذیرند.

وظایف نویسنده مسئول. نویسنده مسئول کسی است که مسئولیت گروه پژوهشی و صحت کل پژوهش را می‌پذیرد و همچنین، از سوی سایر نویسندگان، مسئولیت مکاتبات و پاسخگویی به ابهامات و ایرادات مطرح‌شده در مورد مقاله، و انتقال نظرات و مکاتبات مهم به سایر نویسندگان و تنظیم روابط بین آن‌ها را بر عهده می‌گیرد

سپاسگزاری. نام کلیه افرادی که در اجرای پژوهش مساعدتی داشته‌اند اما معیارهای درج نام در بخش نویسندگان مقاله را ندارند در بخش سپاسگزاری با ذکر نوع مشارکت آورده می‌شود. کسی که به چند سؤال تخصصی پژوهشگر پاسخ داده است نباید انتظار داشته باشد جز نویسندگان باشد، بلکه باید از او سپاسگزاری شود.

در مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری، به ترتیب، اسم دانشجو، استادان راهنما و استادان مشاور آورده می‌شود. استاد راهنما باید نویسنده مسئول مکاتبات مقاله باشد که کلیه مکاتبات مقاله از طریق وی صورت می‌گیرد و پس از اتمام فرآیند داوری، دانشجو بر اساس نظر استاد راهنما به اصلاح مقاله بپردازد. استاد راهنما یا سرپرست پژوهش در هر شرایطی باید پاسخگوی درستی و نادرستی مندرجات پژوهش باشد. خواه مستقیماً در پژوهش مشارکت داشته باشد و خواه به دلایلی قادر به نظارت دقیق بر پژوهش و انتشار نتایج آن نبوده باشد. اگر پژوهشگر بدون هیچ تلاشی برای اطلاع رسانی به استاد راهنما یا سرپرست گروه پژوهشی مطلبی را به نام او منتشر کند تمام مسئولیت بر دوش پژوهشگر است و پس از آن استاد راهنما یا سرپرست گروه پژوهشی، باید ضمن اقدام قانونی، در اسرع وقت اطلاع‌رسانی نماید.