بازگشایی نماد بانک‌ها؛ مرگ یک‌بار و شیون یک‌بار

پس از آنکه بانک مرکزی بانک‌ها را مکلف کرد تا صورت‌های مالی خود را براساس استانداردهای گزارشگری مالی IFRS تهیه و سپس نسبت به بازگشایی نماد و اعلام صورت‌های مالی خود اقدام کنند،بسیاری از بانک‌ها که وضعیت مالی چندان مناسبی نداشتند،از این کار سرباز زدند. با این حال بانک مرکزی به آنها مهلت داده که نسبت به رعایت استاندارد گزارشگری مالی IFRS تا پایان اسفند امسال اقدام کنند.در این میان دو بانک ملت و تجارت که هر کدام نزدیک به ۱۷ درصد سهامشان در اختیار دولت است، ولی مدیریت آنها را دولت تعیین می‌کند،صف شکن بازشدن نمادهای خود بر مبنای دستورالعمل جدید بانک مرکزی شدند. ماحصل این بازشدن نماد زیان ۳/۱میلیارد دلاری بود که موجب زیان سهامداران این دوبانک و البته روشن شدن وضعیت مالی این بانک‌ها شد. تسهیلات تکلیفی که از سال‌های گذشته بردوش این بانک‌ها مانده، سبب شده تا نسبت کفایت سرمایه این بانک‌ها از حد استاندارد عبور کند و به خط قرمز برسد. از سویی بار تعهدات و بدهی‌های دولت به این دو بانک وضعیت نامناسبی را پیش روی آنها گذاشته است. امروز مشکل فقط این دو بانک نیستند؛مشکل مشترک تمام بانک‌هاست؛ بانک‌هایی که از یک سو بدهکارند و از سوی دیگر طلب بسیار از دولت دارند.حالا با اینکه این دو بانک صف شکن بازگشایی نمادها بوده اند، اما هنوز خبری از بازگشایی نماد سایر بانک‌ها نیست.در آخرین ماه سال، توقف نماد برخی از بانک‌های بورسی سبب سرگردانی سهامداران شده است، زیرا تا زمان بسته بودن نماد یک شرکت در بورس، مالکان امکان خرید و فروش سهام خود را ندارند.شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس چندی پیش علت بسته بودن نماد بانک‌ها در بازار سرمایه را به مباحث نظارتی بانک مرکزی و لزوم رعایت استانداردهای گزارشگری مالی IFRSمرتبط دانسته بود.با این حال بعد از آنکه نمادهای بانک ملت و بانک تجارت پس از چند ماه در بورس بازگشایی شد،دلهره فضای بورس و دارندگان سهام بانک‌ها را فراگرفته است. در روز بازگشایی نماد این دوبانک، ارزش سهام بانک ملت ۳۶۰۰ میلیارد تومان و ارزش سهام بانک تجارت ۱۵۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت. صرف‌نظر از علل و عوامل این سقوط قیمتی، این کاهش ارزش آن‌طور که از یک زیان ۵۰۰۰ میلیارد تومانی (۱/۳ میلیارد دلاری) انتظار می‌رفت، واکنش‌هایی درپی نداشت. البته برخی تحلیل‌ها مبین این است که زیان اصلی را در این بازگشایی دولت دیده است.چه آنکه بخشی از این امر مربوط به ترکیب سهامداران این دو بانک است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۳۰ درصد سهام بانک ملت و ۴۰ درصد سهام بانک تجارت ذیل سهام عدالت و در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت است. این به معنای آن است که ۱۶۸۰ میلیارد تومان (۳۲ درصد) از این زیان مربوط به دارندگان سهام عدالت و کارکنان دولت است.البته دولت هم ۱۷ درصد سهام هر یک از این دو بانک را در اختیار دارد و در این بازگشایی حدود ۸۶۷ میلیارد تومان را از دست داده است. تا پایان سال یک ماه فرصت باقی است؛بانک‌هایی که نمادشان بسته شده، باید بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی نسبت به بازکردن نماد خود اقدام کنند.پیش از این برخی کارشناسان نسبت به صورت‌های مالی و زیانی که سهامداران از روشن شدن زیان‌ها خواهند دید،هشدار داده بودند.آنچه مسلم است، زیان نماد این دو بانک اگرچه ممکن است اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار دهد،اما برای روشن شدن وضعیت بانک‌هایی که به نوعی خود را بین ابزارهای حسابداری پنهان می‌کنند،شاید به نوعی مرگ یک‌بار و شیون یک‌بار باشد.

 

بورس در اولین روز اسفند

 

در حالی مباحث درباره گشایش نماد بانک‌ها ادامه دارد که روز گذشته در اولین روز آخرین ماه سال بورس صعودی شد. شاخص کل بورس در نخستین روز کاری اسفند ۵۹ واحد رشد کرد و در جایگاه ۷۷ هزار و ۶۵۸ واحدی قرار گرفت. روز گذشته بیش از ۷۱۱ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش یک هزار و ۵۲۲ میلیارد ریال در ۵۵ هزار و ۵۸۹ نوبت خرید و فروش شد. بررسی شاخص‌های اصلی بازار سرمایه نشان‌دهنده رشد بیشتر شاخص‌هاست؛ به گونه ای که شاخص قیمت (وزنی- ارزشی) ۲۰ واحد، شاخص کل (هموزن) ۶۷ واحد، شاخص قیمت (هموزن) ۵۳ واحد و شاخص بازار دوم یک هزار و ۲۱۹ واحد افزایش یافت. در مقابل، شاخص آزاد شناور ۱۲ واحد، شاخص بازار اول ۱۵۳ واحد و شاخص ۳۰ شرکت برتر هفت واحد افت کرد. سه نماد گروه پتروشیمی و پالایشی شامل فارس (هلدینگ خلیج فارس)، مبین (پتروشیمی مبین) و شتران (پالایش نفت تهران) با رشد خود بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند اما نمادهای وبملت (بانک ملت)، کچاد (صنعتی و معدنی چادرملو)، شبندر (پالایش نفت بندرعباس) و کگل (صنعتی و معدنی گل گهر) با بیشترین تاثیر منفی مانع رشد شاخص شدند. بیشترین رشد قیمت در معاملات روز گذشته به سرمایه‌گذاری توسعه آذربایجان، گسترش صنایع و خدمات کشاورزی، پاکسان، کشاورزی و دامپروری مگسال و درخشان تهران تعلق داشت. حق تقدم سرمایه‌گذاری آتیه دماوند، حق تقدم توکا فولاد، فراوری مواد معدنی ایران، سیمان آرتا اردبیل و سیمان بهبهان نیز با بیشترین کاهش قیمت رو‌به‌رو شدند.