بحران نابرابری در اقتصاد جهانی/ ٨٢ درصد از ثروت تولید شده جهان در سال گذشته به جیب ثروتمندان رفت

اُکسفام، انجمن بین‌المللی برای ریشه‌کن ساختن فقر و گرسنگی در جهان، در گزارشی که امروز دوشنبه ٢٢ ژانویه/ ٢ بهمن، در آستانۀ برپائی نشست داوُس در سوئیس منتشر کرد، با برشمردن نتایج کارکرد و گردش تولید و توزیع ثروت در جهان در سالی که گذشت، ساختار اقتصادی بین‌المللی را بیمار و ناکارآمد و شکست خورده توصیف می‌کند. بر اساس این گزارش، نیمی از جمعیت جهان در سال ٢٠١٧ از رشد جهانی کوچکترین بهره‌ای نبرده‌اند.

اُکسفام در گزارش خود با عنوان «کار شایستۀ مزد است، نه سرمایه» بر پایۀ بررسی‌های انجام گرفته فاش می‌کند که ٨٢ درصدِ ثروت تولید شده در جهان در سالِ گذشته به جیب یک درصد ثروتمندترین افراد جامعه رفته است. این انجمن تاکید می‌کند که «افزایش شمار میلیاردر‌ها در جهان از سلامت و رونق اقتصاد حکایت نمی‌کند، بلکه نشانِ شکست نظام اقتصادی بین‌المللی است».

اُکسفام در گزارش خود می‌نویسد «انسان‌ها برای تولید پوشاک، ساختن تلفن‌های دستی، کشت و برداشت مواد غذائی استثمار می‌شوند تا نیاز مصرف ما را به بهای کم تامین کنند. اما آن‌ها برای افزایش سود شرکت‌ها و سرمایه‌گذران ثروتمند نیز مورد استثمار قرار می‌گیرند».

بر اساس همین گزارش «3.7درصدِ جمعیت جهان، یعنی نیمی از آنان، هیچ بهره‌ای از رشد اقتصادی سال گذشته نبرده‌اند».

ارزیابی‌های اُکسفام نشان می‌دهد که از سال ٢٠١٠ به اینسو، یعنی دو سال پس از آغاز بحران فراگیر اقتصادی، ثروت «فرادستان اقتصادی» جهان بطور متوسط هر سال ١٣ درصد افزایش داشته است، در حالیکه در این مدت بر دستمزد‌ها تنها دو درصد افزوده شده است. اُکسفام می‌نویسد در فاصلۀ مارس ٢٠١٦ تا مارس ٢٠١٧ هر دو روز یکبار، یک نفر به شمار میلیاردِرهای جهان افزوده شده است.

اُکسفام به نابرابری‌های موجود در عرصۀ کار نیز پرداخته و زنان را قربانیان اصلی تبعیضات در این زمینه می‌داند. بررسی‌های این انجمن نشان می‌دهد که در سراسر جهان «کارگران زن» کمترین دستمزد‌ها را دریافت می‌کنند و «شمار آنان در مشاغل کم درآمد و ناپایدار» بسیار بیش از مردان است.

این انجمن در آستانۀ برپائی نشست جهانی داوُس در سوئیس به شرکت کنندگان هشدار می‌دهد که «دستاورد‌های اقتصاد باید برای همه باشد و نه تنها برای یک اقلیت ثروتمند».

محدود ساختن «سود حاصل از سهام، پایان دادن به اختلاف دستمزد میان زنان و مردان، و مبارزۀ جدی با «فرار‌های مالیاتی» از جمله تمهیداتی است که اُکسفام خواستار به اجرا گذاشتن آنهاست.

یک همه پرسی که به همین مناسبت و به ابتکار اُکسفام در ده کشور جهان انجام گرفته و در آن ٧٠ هزار نفر مورد پرسش قرار گرفته‌اند، نشان می‌دهد که برای دو سوم آنان اقدام در جهت پایان دادن به «شکاف میان ثروتمندان و تهی دستان» از «فوریت» برخوردار است.

مَنون اُبری*، سخنگوی اُکسفام در گفتگو با رادیوی ما تاکید می‌کند که برای پرداختن به این نارسائی‌ها باید کار را از جائی که ثروت در آن تولید می‌شود، یعنی شرکت‌ها آغاز کرد.

وی می‌گوید «از نظر اقتصادی جهان وضع بهتری دارد، زیرا ثروت بیشتری در آن تولید شده است، اما این ثروت به درستی تقسیم نمی‌شود و بنابراین نظام اقتصادی ناکارآمد است. در این زمینه برای رفع این نارسائی، باید اساس را بر اصلاح کار در جائی گذاشت که ثروت در آن تولید می‌شود، یعنی در شرکت‌ها. وقتی به عنوان مثال، مدیرعامل شرکتی، چون "سَنوفی" در فرانسه در تنها یکروز، درآمدی همپایۀ دستمزدِ یکسالۀ یک کارمند متوسط همین شرکت دارد، می‌بینیم که ایرادی اساسی وجود دارد. برخی در مدتی اندک صاحب ثروتی بسیار می‌شوند در حالیکه تولید کنندگان ثروت یعنی کارکنان چیزی بدست نمی‌آورند».

بگفتۀ مَنون اُبری، سخنگوی اُکسفام، «امروز شرکت‌ها سلامت اقتصادی خود را بازیافته‌اند و سود آن‌ها به میزان بیسابقه‌ای رسیده است. خطر در اینست که به همین سبب، یعنی وجود رونق اقتصادی، از امر دیگری غافل شویم و به افزایش نابرابری‌ها توجه نکنیم. آری درست است، اقتصاد از رونق برخوردار است، اما ثروت به جیب شمار محدودی می‌رود. در فرانسه در بیست سال گذشته بر شمار افرادی که در فقر قرار دارند یک میلیون و دویست هزار نفر افزوده شده‌است. تولید ثروت بیشتر، از نابرابری‌ها نکاسته، بلکه بر آن‌ها افزوده است»