دانشمندان علوم پزشکی برتر ۶ برابر شدند/ جهش دستاوردهای شگرف علمی

دکتر رضا ملک زاده در سومین همایش بررسی شیوه های دستیابی به مرجعیت علمی که امروز در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد، خاطرنشان کرد: ما ۱۰ سال زودتر از افق چشم انداز پیش بینی شده به رتبه اول تولید علم منطقه رسیده ایم.

وی افزود: روند رشد تولیدات علمی و حرکت پویا در مرزهای دانش توسط دانشمندان ایرانی منجر به آن شده که کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی یعنی ۱۰ سال زودتر از افق چشم انداز پیش بینی شده با پشت سر گذاشتن ترکیه به رتبه اول تولید علم منطقه دست یابد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اظهارداشت: ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی با انتشار حدود ۵۲ هزار و ۱۶۰ مقاله و اخذ بیش از ۷۰ هزار و ۴۸۳ استناد در بانک اطلاعاتی اسکوپوس رتبه اول منطقه و رتبه اول کشورهای اسلامی را از منظر تعداد مقاله و تعداد استناد کسب کرده است.

ملک زاده با اشاره به تعداد مقالات و استنادات منتشر شده در ۲۰۱۶ میلادی بر اساس اسکوپوس کشورهای منتخب منطقه گفت: تعداد ۵۱ هزار و ۸۸۹ مقاله و ۸۴ هزار و ۹۵۵ تعداد استنادات در سال ۲۰۱۶ میلادی متعلق به ایران است که بعد از کشور ما ترکیه، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی قرار دارند.

وی با بیان اینکه انتشار مقالات یک درصد پراستناد دانشگاه های وزارت بهداشت در اسکوپوس روند صعودی داشته است، گفت: کیفیت تولید علم در ایران رشدی سریع تر از کمیت تولید علم داشته است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: در ابتدای فعالیت دولت یازدهم حوزه علوم پزشکی ۱۰۸ دانشمند برتر دارای شاخص اچ ایندکس ۱۵ به بالا در کشور وجود داشت که در سال ۹۴ این تعداد به ۲۹۸ نفر و در حال حاضر به ۶۳۰ نفر رسیده است. این نشان از ۶ برابری شدن تعداد دانشمندان علوم پزشکی برتر است.

ملک زاده ادامه داد: در ابتدای فعالیت این دولت در علوم پزشکی ۸ دانشمند یک درصد برتر پراستناد جهانی بر اساس نظام رتبه بندی ESI در کشور وجود داشت که در نوامبر ۲۰۱۶ به ۴۴ نفر رسید؛ طی این مدت تعداد این دانشمندان ۵ برابر افزایش یافته است.

وی با اشاره به بودجه پژوهشی سال ۹۶ معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: تاکنون ۵۰ درصد از این بودجه محقق شده است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به دموگرافی ایران در سال ۲۰۱۷ گفت: ایران با جمعیت ۸۱.۳ میلیون نفر درآمدی ناخالص سرانه برابر ۱۶ هزار دلار دارد و نرخ باروری در کشورمان بر اساس این دموگرافی برابر ۱.۹ است.

ملک زاده با اشاره به روش اندازه گیری پیشرفت به سوی اهداف توسعه پایدار گفت: ۳۳ شاخص از شاخص های اهداف توسعه پایدار در حیطه سلامت هستند.

وی اضافه کرد: یک شاخص کلی از ترکیب ۳۳ شاخص مختص هر یک از اهداف توسعه به دست آمده و یک مقدار واحد برای هر کشور محاسبه شده است؛ شاخص کلی توسعه در حیطه سلامت برای هر کشور بین صفر تا ۱۰۰ است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت بیان کرد: بر مبنای این شاخص می توان تعیین کرد که هر کشور طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ چه پیشرفت هایی در حیطه سلامت داشته اند.

مهمترین چالش ها و بهترین و بدترین شاخص ها

ملک زاده افزود: بهترین شاخص ها در ایران کاهش شیوع آلودگی هوای داخل خانه، درصد زایمان ها توسط پرسنل آموزش دیده، شیوع بیماری های مغفول گرمسیری، شیوع مصرف الکل، پوشش بیمه همگانی، شیوع کوتاه قدی در کودکان زیر ۵ سال، شیوع دفع غیربهداشتی فاضلاب، شیوع لاغری مفرط در کودکان زیر ۵ سال، مرگ و میر ناشی از مالاریا، شیوع مصرف روزانه سیگار و نرخ مرگ و میر مادران، کودکان و نوزادان هستند.

وی با اشاره به بدترین شاخص ها در ایران در سال ۲۰۱۵ گفت: مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده ای، شیوع مواجه با خشونت خانگی در زنان ۱۵ ساله و مسن تر، شیوع رعایت نامناسب بهداشت فردی، میانگین میزان ریزگردهای کوچک تر از ۵.۲ میکرون، مرگ و میر ناشی از بلایای طبیعی، مرگ و میر ناشی از مسمومیت های غیرعمدی، مورد جدید عفونت HIV در هر هزار نفر، مرگی و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و دیابت در هر ۱۰۰ هزار جمعیت ۳۰ تا ۷۰ ساله، خشونت بین فردی از بدترین شاخص های ایران در سال ۲۰۱۵ محسوب می شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به چالش های در حیطه سلامت گفت: گسترش بیماری های مزمن غیر واگیر، گسترش میزان مصرف مواد مخدر و قلیان، آلودگی هوا، خطر گسترش ایدز و بلایای طبیعی در ایران از جمله چالش ها در حیطه سلامت هستند که محققان می توانند از آنها در این زمینه بپردازند.

ملک زاده با بیان اینکه تعداد کل مرگ و میر در سال ۹۴ برابر با ۳۸۵ هزار نفر است، اظهارکرد: تعداد مرگ های زیر ۷۰ سال رشد ۵۵ درصدی داشته که برابر با ۲۱۲ هزار نفر و تعداد مرگ های زیر ۵۰ سال ۹۸ هزار نفر بوده است.

وی با تاکید بر اینکه سلامت اصلی ترین شاخصه جامعه سعادتمند است، گفت: سازمان جهانی بهداشت در ۳ بعد سلامت جسمی، روانی و اجتماعی اتفاق نظر دارد؛ توجه به سلامت از ۳ بعد سلامت جسم، روان و اجتماعی می تواند در فهم ارزش ها و تقبیح ضد ارزش ها موثر باشد.

جهش دستاوردهای شگرف علمی

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در خصوص دستاوردهای شگرف علمی بیان کرد: دستاوردهای شگرف علمی در سالهای اخیر جهشی را در فرایند تکامل فناوری های نوین رقم زده که نتیجه آن تغییر نگاه از توسعه فناوری های در اختیار انسان به خلق فناوری های یکپارچه شده با کاربر است.

ملک زاده خاطرنشان کرد: این امر به معنای تحول جدی در ارتباط کاربران با محصولات و فناوری ها و در نظر گرفتن انسان به عنوان یک موجود شناختی در مرکز طراحی و توسعه فناوری ها و محصولات است. این محصولات چهره دنیا را تغییر خواهند داد و برای توسعه آن نیاز به یک حرکت فرارشته ای و منسجم اما چند وجهی از طریق توسعه علوم و فناوری های همگرا است.

رونمایی از کتاب راهنمای شغلی پزشکان پژوهشگر

وی خاطرنشان کرد: شغل پزشک پژوهشگر یک سفر هیجان انگیز و ارزشمند که نیازمند پشتکار و از خود گذشتگی است. از این رو قرار است کتابی تحت عنوان راهنمای شغلی پزشکان پژوهشگر به چاپ برسد که بعد از عید کار آن به اتمام می رسد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با تاکید بر ضرورت ترسیم آینده عنوان کرد: علم و فناوری و دانشگاه بیش از هر عامل دیگری در ترسیم آینده موثر است. از این رو شناسایی جهت گیری آینده آموزش پزشکی و تغییر و تحولات آتی دانشگاه ها و ارائه پیشنهادها به سیاستگذاران ضروری به نظر می رسد.

ملک زاده با اشاره به رابطه بین تصمیم گیری و نظام دانایی گفت: رشد سریع علم و فناوری و تاثیرات گسترده بر حوزه های مختلف توسعه اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی و آموزشی باعث اهمیت یافتن چیستی و ماهیت علم و فناوری از یک طرف و نحوه ارتباط آنها با دیگر اجزاء جامعه شده است.