چکیده
بیش از 50 سال مطالعه پیرامون ساختار سرمایه، نظریه­های مختلف و گه گاه ضد و نقیضی به دانش مالی شرکتی معرفی شده است. در بین این نظریات، نظریه توازی (بده-بستان) با سابقه­ ای طولانی، حجم گسترده­ای از مطالعات ساختار سرمایه را به خود اختصاص داده است و هنوز هم مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار دارد. از جدیدترین رویکردهایی که به عنوان زیر شاخه­ای از این نظریه مطرح شده است، نظریه توازی دینامیک (پویا) می­باشد. این پژوهش بر اساس نظریهتوازی دینامیک، به دنبال شناخت و تخمین سرعت تعدیل ساختار سرمایه در بین شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور از یک مدل تعدیل جزئی دینامیک با داده‌های پنل (تلفیقی) بهره گرفته شده است تا به کمک روش­های اقتصادسنجی پیشرفته­ای مانند روش گشتاورهای تعمیم‌یافته به تخمینی معقول از این سرعت دست یابیم. نمونه مورد بررسی شامل 225 شرکت در دوره زمانی 20 ساله (1371 تا 1390) است. نتایج این بررسی نشان داد که شرکت­های ایرانی با سرعت­ زیادی به سمت نسبت بدهی هدف حرکت می­کنند. (در حدود 48% براساس روش متغیرهای ابزاری و 26% بر اساس روش گشتاورهای تعمیم­یافته). این سرعت‌های تعدیل بالا، تاییدی بر توضیح­دهندگی نظریه توازی در بین شرکت­های ایرانی است. هدف دیگر این پژوهش بررسی تاثیر متغیر عامل رقابت بازار محصول (که به کمک Q توبین محاسبه شده است) بر روی ساختار سرمایه شرکت­های ایرانی است. نتایج به دست آمده از مدل تخمینی به کمک روش گشتاورهای تعمیم‌یافته بیانگر رابطه­ای مثبت بین این دو متغیر است که هماهنگ با مدل­های بدهی محدود است.

کلیدواژگان:ساختار سرمایه دینامیک؛ نظریه توازی؛ سرعت تعدیل؛ تخمین‌زننده گشتاورهای تعمیم‌یافته؛ عامل رقابت بازار محصول