چکیده

محافظه کاری و اجتناب مالیاتی از جمله سیاستهایی هستند که میتوانند به منظور انگیزههای مالیاتی مورد استفاده شرکتها قرار گیرند. شواهد حاکی از این میباشد که محافظهکاری ابزاری رایج و قابل قبول برای کاهش مالیات بر درآمد شرکتها میباشد؛ با روشن شدن این موضوع این سوال مطرح گردید که کدامیک از این استراتژیها بیشتر مورد استفاده شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قرار میگیرند و در شرایطی که شرکتها میتوانند با اعمال حسابداری محافظه کارانه مالیات خود را کاهش و به تعویق اندازند؛ آیا شرکتها انگیزه دارند تا رویکرد دیگری مبنی بر اجتناب مالیاتی اتخاذ نمایند و سعی در امتناع از شناسایی و پرداخت مالیات نمایند؟ این تحقیق به بررسی رابطه مالیات ابرازی و حسابداری محافظهکارانه بر اجتناب مالیاتی شرکتها میپردازد. یافتههای بررسی 146 شرکت (1177 سال- شرکت) طی بازه زمانی 1382 الی 1391 و به صورت مدل پنل نامتوازن، مبین آن است که بین مالیات ابرازی و محافظه کاری با اجتناب مالیاتی شرکتها رابطه منفی و معنا داری وجود دارد. این مطلب مبین آن است که اجتناب مالیاتی و محافظهکاری ابزارهایی جایگزین برای کاهش مالیات میباشند، بطوریکه با افزایش اجتناب مالیاتی انگیزه محافظهکاری کاهش مییابد؛ و بالعکس. علاوه بر این رابطه منفی بین متوسط مالیات ابرازی سه ساله شرکت و اجتناب مالیاتی مبین آن است که شرکتها بیشتر تمایل دارند محافظه کاری نمایند و ضمن کاهش سود، صرفه جویی مالیاتی نمایند، تا اینکه بوسیله اجتناب مالیاتی مالیات بر درآمد خود را کاهش دهند.

واژههای کلیدی: مالیات بر درآمد، مالیات ابرازی، محافظهکاری، اجتناب مالیاتی.