دکتر عباس هشی (حسابدار رسمی):بررسی دلایل نوسان قیمت ها و پیدایش بازار لحظه ای

گروه اقتصادی/ بازارهای مختلف ایران از ارز و طلــا گرفته تا خودرو و کالا با نوســان قیمتی بیگانه نیست، اما طی هفته های اخیر با نوســانی فراگیر و گســترده در اکثر بازارهــا روبــه رو هســتیم. نوســانی که گاه به صــورت لحظــه ای قیمت هــا را بــالا و پایین می کند. در بــازار ارز آزاد بــا وجود ثبات نســبی قیمت ارز تعادلی قیمت ها صدها تومان بالا می رود و در انتهای بازار فرومی ریزد.

گردش چند دقیقه ای:
مسیر خدمات مالی و حسابداری را مجازی طی کنید

در بــازار طـلـا ســکه بــا بیــش از 800 هزار تومــان رشــد از ابتــدای ســال خــود را بــه بالای 5.2 میلیون تومان رســانده اســت. خــودرو نیز از این نوســان در امان نمانده و فاصله نرخ کارخانه تا بازار برای برخی از خودروهــا رکــورد 100 میلیــون تومان را به ثبت رســانده اســت.

درپی این نوسان بازار کالا و مواد غذایی هم واکنش نشــان داده و برخی از کالاها با وجود اعلام مکرر مســئوان کــه هیــچ گونــه مجــوزی برای افزایــش قیمت صادر نشــده راه افزایش درپیــش گرفتــه و 10 تــا 20 درصــد گــران شده اند. بازار مسکن هم که ســال ها در خواب رکــود بــه ســر می بــرد و فروشــنده ها بــه سختی به دنبال مشتری می گشتند، حالا بــه یکبــاره 30 تــا 40 درصد گران شــده و این ً همــه را غافلگیر کرده اســت.

ظاهــرا نوســان شــدید قیمتی و گرانی هــا باعث عقب نشینی متقاضیان نشده و رو زبه روز بــر تعــداد مشــتری ایــن بازار هــا افــزوده می شود. امــا بواقع چــه عواملی موجب شــده تــا بازارهای مختلــف به چنین نوســانی دچار شوند. به گفته مسئوان بخش های مختلف، بخش تأمین و عرضه با مشکل حــادی مواجــه نیســت و تنهــا تقاضــای روزافــزون اســت که تعــادل بازارهــا را به هم ریخته اســت. براین اســاس باید دید کــه کــدام عوامــل مــردم را بــرای خریــد بیشــتر ایــن نــوع کالاهــا کــه حــالا حکــم کالای سرمایه ای پیدا کرده است، تشویق می کنــد. بــه اعتقــاد کارشناســان درایــن شرایط عمده مردم ترجیح می دهند به جای نگهداری ریــال کالاهایی خریداری کننــد که در میان یا بلندمدت ســودآوری خوبی برای آنها داشــته باشــد یا حداقل ارزش دارایی آنها را حفظ کند.

رئیــس کل بانــک مرکــزی به عنــوان متولــی دو بــازار مهــم ارز و طلا »شــرایط بین المللــی، مســائل روانــی، آســمان ریســمان بافتــن و بــزرگ نمایــی برخی مشــکات و مســائلی کــه ریشــه واقعــی نــدارد« را مهم تریــن عوامل این نوســان نــه تنها در بازار طلا بلکه در ســایر بازارها می دانــد. به گفته ولی اله ســیف افزایش قیمــت ســکه در روزهــای اخیــر بیشــتر عامــل روانــی دارد و می توانــد بتدریــج برطرف شــود. حدود هفت میلیون سکه پیش فروش شــده اســت و بتدریــج وارد بــازار می شــود؛ از ایــن رو بابــت تعــادل عرضه و تقاضای بازار مشکلی نداریم.

وی افــزود: البتــه منابع طــلای بانک مرکــزی نیــز در وضعیــت مطلوبــی قرار دارد و از این رو می توان گفت این افزایش بیشــتر عامــل روانــی دارد و می توانــد بتدریج برطرف شود. 

رد پای دلواپسان

 عبــاس هشــی کارشــناس اقتصادی در گفت و گــو با ایران با اشــاره به اینکه ثبــات اقتصــادی کشــور دچــار مشــکل شده اســت،گفت:عوامل مهم بر نوسان قیمت به گذشته برمی گردد. به گفته وی ریشه اصلی بی ثباتی اقتصادی در فساد خلاصــه می شــود.

درحالی کــه در زمینه مبارزه با فساد قوانین و مقررات بسیاری تصویب و ابلاغ شده است ولی در اجرای این قوانین موفق عمل نشده است. وی یکــی دیگــر از عواملی کــه به این وضعیــت دامــن زده اســت را درایــن می دانــد که سیاســیون در ایــران همواره مقابل یکدیگر بوده اند.

وی ادامه داد: در بســیاری از کشورها دولت سایه که به طور معمول توسط حزب رقیب اداره می شود با نظارت بر عملکرد دولت کارکرد آن را تضمین می کنــد. این درحالی اســت که در کشــورما به جای اینکه برخی مدیران خود را مســتأجر اداره بدانند صاحبخانه می دانند.

بنابراین دراینجا نقش مجلس کــه اصلی تریــن نهــاد در کنتــرل اســت برجسته می شود. هشــی بــا اشــاره بــه اینکــه 60 درصد اقتصاد ایران زیرزمینی اســت که در واقع اقتصــاد را در دســت دارد، اعـلـام کــرد که از ســال گذشــته این بخــش از اقتصاد جنگ خود با دولت را علنی کرده اســت که ســردمداران آن را دلواپســان تشــکیل می دهنــد. به اعتقاد وی بخش عمده ای از نگرانــی که هم اکنــون در جامعه ایجاد شــده به دلیــل عملکــرد همیــن اقتصاد زیرزمینــی و عوامــل آن اســت کــه پول و قــدرت زیــادی هــم در اختیــار دارند. وی تصریــح کــرد:

هم اکنــون دلواپســان بــا تخطئــه دولت باعث شــده اند تا اعتماد مردم به این نهاد خدشه دار شود. این کارشــناس اقتصــادی تأکید کرد: برای مثال تصویب نشــدن ایحه مبارزه با تأمین مالی تروریسم که پیش درآمدی بــرای الحــاق ایــران بــه FATF بــود بــر نگرانی های مردم اضافه کرد و رفتار آنها را هیجانی تر کرد. وی درخصــوص تأثیــر تحریم هــا بــر شــرایط اقتصاد کشــور نیز گفــت: ایران از ســال 1358 توســط امریکا تحریــم بوده اســت ولی درآن زمان به دلیل اینکه اروپا و ســایر کشــورها به تحریم ایران نپیوسته بودند تأثیر چندانی نداشــت و همچنان با صادرات نفــت و کالا ارز مورد نیاز خود را تأمین می کردیم.

ولی از ســال 2010 که امریکا موفق شــد تا اروپا را با خود همراه کند شــرایط تغییر کــرد و از همــان زمان نــرخ ارز بتدریج افزایــش قابل توجهی را تجربــه کــرد. پــس از آنکه بانــک مرکزی سال بیست وچهارم شماره 6801 چهارشنبه 23 خرداد 1397 مدیــرکل تنظیــم بــازار وزارت کشــاورزی گفت: با توجه به کاهش قیمت دام زنده و همچنین واردات روزانه 1۵0 تنی گوشت گــرم گوســفندی، هیــچ مشــکلی بــرای تأمین گوشت قرمز وجود ندارد و قیمت جدیــدی بــرای ایــن محصــول تصویــب نشده است؛ لذا گرانی گوشت(قیمت هر کیلوگرم گوشــت قرمز بســته بندی شــده گوســفندی ۷0 هزار تومان است) تخلف است و ناظران باید برخورد کنند.

مسعود بصیــری به ایســنا افــزود: هیچ مشــکلی برای تأمین گوشــت قرمز در بــازار وجود ندارد و قیمت محصولاتی مانند گوشت قرمــز که جــزو کالاهای گروه یک هســتند در کارگــروه تنظیم بازار تعیین می شــود. وی تصریــح کــرد: از آنجــا کــه قیمــت کالاهــای مختلــف نبایــد در ســال جاری بیشــتر از نــرخ تورم افزایش پیــدا کند و با توجه به اینکه نرخ جدیدی برای گوشــت قرمز به تصویب نرسیده اســت، اگر بازار شاهد قیمت های جدیدی باشد، تخلف صــورت گرفتــه و دســتگاه های نظارتــی باید بــا آن برخورد کنند.

بصیری با تأکید بــر اینکــه قیمت جدیــدی برای گوشــت قرمــز تولید داخــل و وارداتــی تصویب و ابــلاغ نشــده اســت، افــزود: بــرای صدور مجــوز واردات گوشــت قرمــز منجمــد و گــرم هیــچ محدودیت و شــرایط خاصی به غیر از داشــتن شرایط و استانداردهای بهداشتی و قرنطینه ای نداریم و بر اساس آخریــن آمار موجود تا هشــتم خردادماه امســال حــدود 1۷ هزار تن گوشــت قرمز گوســفندی گــرم مجــوز واردات دریافــت از کرده انــد کــه ایــن محصــوات عمدتــا کشورهای گرجستان، روسیه، افغانستان، آذربایجــان، مغولســتان، ارمنســتان، قزاقستان و استرالیا بوده است.

وی ادامه داد: از میــزان و تعــداد مجوزهــای صادر شــده، حدود ۵۵00 تن گوشت قرمز گرم گوســفندی تا چهاردهم خرداد امسال از کشــورهای مذکور وارد شده است و از این به بعد نیز هیچ محدودیتی برای واردات گوشــت قرمــز بــه غیــر از تأمین شــرایط قرنطینه ای و بهداشتی مورد نظر سازمان دامپزشکی وجود ندارد. 

تحت تحریم قرار گرفت وضعیت بازهم بدتر شد به طوری که کنترل این بانک بر بازار ارز محدودتر شد. وی بــا بیــان اینکه بدنه دســتگاه های اجرایی با رئیس جمهوری همسو نیستند افــزود: در بدنــه دولــت مدیرانی حضور دارند کــه به نفع جریــان دیگری حرکت می کننــد. وی بــا اشــاره بــه اینکــه گفتــه می شــود حدود 30 میلیارد دلارخانگی و خارج از شــبکه وجــود دارد گفت: به طور قطع ســهم مــردم عــادی درایــن میزان بسیار ناچیز است و این حجم از ارز توسط کســانی خریداری و نگهداری می شود که صاحب پول و نفوذ هستند.

ایــن صاحبنظــر اقتصــادی در ادامــه اظهار داشــت: تا اســفند ماه سال گذشته مــردم بــا اعتماد بــه دولــت از رفتارهای هیجانــی پرهیز می کردنــد. تا این مقطع مســئوان دولــت با اعـلـام اینکــه نگران نوسان و رشد قیمتی نباشید مردم را آرام نگه داشــتند ولی پس از آنکه شاهد رشد قیمت ها در انتهای ســال گذشــته بودیم این شرایط تغییر کرد. به گفتــه وی درایــن مــدت عــده ای با خریــد ارز و طــلا ســودهای نجومــی بــه جیــب زدنــد و اکنــون تعــداد زیادتــری به ایــن افراد اضافه شــده اســت.

بنگرید:

با عضویت در پورتال جامع تخصصی مالی و حسابداری تیم متفکران نوین مالی، یاد بگیرید و یاد بدهید(کلیک کنید)

هدف ما در دسترس قرار دادن اخبار کاربردی می باشد؛ سایر خبرهای مرتبط با این حوزه را در اختیار شما می گذاریم

 

هشــی اظهارکــرد: در شــرایطی کــه مــردم بــه دولت اعتماد نداشــته باشــند رفتارهای هیجانــی از خــود نشــان می دهنــد و هــر کسی سعی می کند ریال خود را به کالایی تبدیــل کنــد.

بــه همیــن دلیــل در پیش فروش خــودرو ظرف چند دقیقه هزاران خــودرو به فــروش می رود. ایــن درحالی اســت که مردم عادی نمی تواننــد از این پیش فروش ها استفاده کنند. هشــی ادامه داد: رکود تورمی به زیان مردم و به ســود کسانی تمام می شود که صاحب پول و کالا هستند. وی بــا اشــاره بــه اینکــه در داخــل دلواپســان و درخــارج امریــکا و تحریم ها مشــکل اصلی محسوب می شوند گفت: هم اکنــون خدشــه دار شــدن اعتمــاد به دولت، شرایط ناپایدار و نبود اطاع رسانی دقیق به مردم باعث شده است تا شاهد نوسان شدید در بازار باشیم.

به گفته وی برای حل این مشکل نیازمند یک وزارت اقتصاد و بانک مرکزی فعال هستیم که با هدایت مردم به سمت بازارهایی که به تولید ضربه نمی زند سودآوری آنها را نیز تضمین کند. 

در زمین دشمن بازی نکنیم

 رئیــس اتــاق اصنــاف کشــور نیــز در گفت و گــو بــا »ایــران« اعتقــاد دارد کــه مهم تریــن عاملی کــه به نوســان بازارها دامــن زده جو روانی و هیجانی اســت. به گفته علی فاضلــی زمانی نیاز به تنظیم بازار است که در تأمین و عرضه مشکلی وجود داشــته باشــد ولی تمــام اطلاعات نشــان می دهد که درایــن بخش ها هیچ کمبودی وجود ندارد.

وی ادامه داد: زمانی گفته می شــد که دار 4200 تومانــی تخصیــص نمی یابــد ولی تاکنــون گایه ای درخصــوص اینکه ارز تعادلی به بخش های مورد نیاز تزریق نشده نشنیده ام. وی اضافــه کــرد: هم اکنــون شــاهد القائاتی هســتیم که تحریم چه بلاهایی سرکشور می آورد که این گونه اظهارنظرها بازی در زمین دشمن است. ما با تحریم بیگانه نیســتیم و از ابتــدای انقلاب با آن آشــنا هســتیم.

وضعیتی که امــروز درآن قــرار داریم به هیچ عنوان بدتر از دهه 60 نیست. فاضلــی تأکید کرد: متأســفانه برخی جنگ روانی علیه بازارهــا راه انداخته اند و زمینــه نوســان را ایجاد کرده انــد. وقتی کــه بــازاری ماننــد ارز و طلا دچار نوســان شــود ســایر بازارها را هم تحت تأثیر قرار می دهــد به همین دلیل در بــازار کالا نیز شاهد رشد قیمت ها هستیم.