مفهوم ریسک و بازده در سرمایه‌گذاری

به گزارش لحظه نگر مالی تیم متفکران به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)،  در بورس اوراق بهادار، نوعی از دارایی با عنوان دارایی مالی یا اصطلاحاً دارایی کاغذی خرید و فروش می‌ شود. سهام، اوراق مشارکت و سایر انواع اوراق بهادار، از جمله این دارایی ‌های مالی هستند.

گردش چند دقیقه ای:
مسیر خدمات مالی و حسابداری را مجازی طی کنید

 باید بدانید که ارزش دارایی مالی، به پشتوانه یک دارایی دیگر تعیین می‌ شود. برای مثال، ارزش سهام یک شرکت به عملکرد شرکت مذکور بستگی دارد و با بهبود یا ضعف عملکرد شرکت، ارزش سهام آن هم بالا و پایین می‌ رود.

بنابراین، در انتخاب یک دارایی مالی مثل سهام، توجه به اطلاعاتی که می‌تواند بر قیمت آن دارایی تأثیرگذار باشد، بسیار حائز اهمیت است، چون تصمیم‌ گیری بر اساس اطلاعات می ‌تواند تا حد زیادی ریسک سرمایه‌ گذاری شما را کاهش دهد. ولی ریسک، چیست؟ و چگونه می ‌توان ریسک سرمایه ‌گذاری در بورس را کاهش داد؟

ریسک، احتمال محقق نشدن پیش ‌بینی ‌هاست. برای مثال، فرض کنید قیمت سهام شرکت الف در حال حاضر 900 تومان است. شما پیش ‌بینی می ‌کنید که قیمت سهام این شرکت در ماه آینده به 910 تومان برسد و بر اساس این پیش‌ بینی، اقدام به خرید سهام می ‌کنید.

در اینجا دو حالت ممکن است رخ دهد: یا سهام مزبور در ماه آینده به 910 تومان یا بالاتر از آن می ‌رسد که در این صورت شما ریسک سرمایه ‌گذاری را با موفقیت پشت سر گذاشته ‌اید و به اصطلاح ریسک سرمایه ‌گذاری شما صفر بوده است یا اینکه پیش ‌بینی شما محقق نمی‌ شود و سهام آن شرکت با قیمتی کمتر از آنچه پیش‌ بینی کرده بودید، به فروش می ‌رسد. تعریف دیگر ریسک، احتمال عدم موفقیت است. هر اندازه احتمال عدم موفقیت در سرمایه ‌گذاری بیشتر باشد، اصطلاحاً ریسک سرمایه‌ گذاری بیشتر خواهد بود.

بنابراین، با دقت در مفهوم ریسک می ‌توان به دو نکته اساسی پی برد:

1-    پیش‌بینی صحیح، نقش بسیار زیادی در کاهش ریسک سرمایه ‌گذاری دارد.

2-    چون لزوماً همواره پیش ‌بینی ‌ها به طور کامل منطبق بر واقعیت نخواهد بود، لذا فردی که قصد دارد با خرید سهام در بورس سرمایه ‌گذاری کند، بایـد توانایی پذیرش ریسک را داشته باشد.

در کنار مفهوم ریسک، مفهوم دیگری نیز همواره در ادبیات سرمایه‌ گذاری مورد استفاده قرار می‌ گیرد؛ مفهومی به نام بازده.

منظور از بازده، درآمد حاصل از سرمایه‌ گذاری است. فردی که سهامی را خریداری می ‌کند، از دو محل، کسب درآمد می ‌کند: اول دریافت سود نقدی سالانه و دوم، درآمد ناشی از افزایش قیمت سهام. مجموع این دو را بازده می ‌گویند. مثلاً فرض کنید فردی، سهام شرکتی را به قیمت 150 تومان خریداری می ‌کند. اگر این شرکت در پایان سال، به ازای هر سهم، 15 تومان سود نقـدی به سهامدارانش بدهد و قیمت سهم هم در پایان سال، به 195 تومان برسد، بنابراین بازده سرمایه ‌گذاری فرد در مجموع 40 درصد بوده است، 10 درصد بازده ناشی از دریافت سود نقدی و 30 درصد بازده ناشی از افزایش قیمت سهام.

فرض کنید شما به‌ جای خرید سهام یک شرکت، اوراق مشارکت را از بانک خریداری کرده ‌اید و نرخ سود سالانه اوراق مشارکت هم 20 درصد تعیین شده است. مشخص است که بازده سرمایه‌ گذاری شما در یک سال از طریق اوراق مشارکت 20 درصد خواهد بود. در واقع، در اوراق مشارکت، برخلاف سهام، قیمت خود اوراق مشارکت ثابت است و سرمایه‌گذار، فقط سود ثابتی را در فواصل زمانی تعریف شده دریافت می ‌کند.

به بازده، پاداش ریسک هم می ‌گویند: یعنی کسب بازدهی بیشتر، در ازای پذیرش ریسک بیشتر و کسب بازدهی کمتر، در ازای پذیرش ریسک کمتر