نگاه اجمالی به مالیات در ایران و برخی کشورها

به گزارش لحظه نگر حَسمان  به نقل از سازمان امو مالیاتی، بدون تردید، در اجرای برنامه های توسعه نظام مالیاتی کشور، آشنایی با تجارب عملی و رویه های اجرایی نظام های مالیاتی سایر کشورها که قبلا در این مسیر گام نهاده اند، می تواند تجربیات و اطلاعات مفیدی را در شیوه های اجرایی، درک عمیقتر تغییرات پیشرو و به حداقل رساندن اشتباهات احتمالی معرفی نموده دو ر اختیار برنامه ریزان و سیاستگذاران مالیاتی قرار دهد.

گردش چند دقیقه ای:
مسیر خدمات مالی و حسابداری را مجازی طی کنید

تعداد قابل توجهی از سازمان های مالیاتی در کشورهای مختلف جهان علاوه بر وظیفه اصلی وصول مالیات، دارای مسئولیت غیرمالیاتی دیگری(مانند امورگمرکی) نیزهستندکه این روند طی دهه های اخیررشد پیدا کرده است .در بسیاری ازکشورهای جهان، سازمان های مالیاتی از درجه استقلال بالایی برخوردار هستند. با این حال بیش از دو سوم از کشورها ملزم به پیگیری و تأمین اهداف تعیین شده از سوی دولت یا وزارت دارایی می باشند. اهدافی مانند کاهش هزینه ها، کاهش بار اداری، افزایش سطح رضایتمندی مودیان و کاهش بدهی های مالیاتی از جمله این اهداف هستند. اغلب سازمان های مالیاتی با استفاده از رسانه ها از توانایی بالقوهای برای افزایش آگاهی های عمومی نسبت به فعالیت های تمکین و اقدامات مربوط به جلوگیری ازعدم تمکین برخوردارند.

استفاده از سیستم های الکترونیکی تنظیم اظهارنامه برای مالیاتهای اصلی و عمده به یک پدیده جهانی تبدیل شده است و عملا بیش از نیمی از سازمانهای مالیاتی مورد بررسی برای مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد اشخاص از این سیستم‏ها استفاده می نمایند. اظهارنامه های از پیش تنظیم شده به تدریج در حال توسعه است و به یکی از عناصر مهم ارائه خدمات الکترونیکی برخی سازمانهای مالیاتی(بعنوان مثال شیلی، دانمارک، فنلاند، اسپانیا و سوئد) بدل گشته است. همچنین بکارگیری این روش در سازمانهای مالیاتی دیگر کشورها نیز رو به گسترش است. در برخی کشورها مانند اتریش، بلژیک، فرانسه و اسپانیا هیچ گونه آستانه گردش مالی وجود ندارد و تمام اشخاص بدون توجه به آستانه گردش مالی ملزم به ثبت‌نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده هستند. در ایران ملاک ثبت‌نام فعالان اقتصادی علاوه بر آستانه گردش مالی، نوع فعالیت نیز هست که ادغام این دو ملاک برای کارآیی هر چه بیشتر نظام مالیات بر ارزش افزوده مناسب می باشد.

سیاست ارائه مشوق‌های مالیاتی هدفمند و متناسب با سطح توسعه یافتگی کشورها در دنیا به صورت متفاوت اعمال می‌شود. در بین مشوق‌های مالیاتی ایران، ارائه معافیت دائمی بیشتر به چشم می‌خورد که در این بین معافیت دائمی بخش کشاورزی و فعالیت‌های مرتبط (ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم) و صادرات غیرنفتی (بند ب ماده 104 قانون برنامه پنجم) سبب کاهش درآمدهای مالیاتی شده است. از طرفی مشوق تعطیلی مالیاتی جامع یا غیرهدفمند در کشورهای توسعه یافته یا اعمال نمی‌شود و یا به تمامی شرکت‌های فعال در بخش‌های مختلف تعلق نمی‌پذیرد. در این کشورها مشوق‌هایی مانند نرخ ترجیحی، اعتبار سرمایه گذاری و اعتبار مالیاتی جایگزین معافیت‌های مالیاتی و مشوق تعطیلی مالیاتی شده‌اند. در حقیقت کاهش و یا حذف معافیت دائمی و تعطیلی مالیاتی با افزایش سطح توسعه یافتگی کشورها رابطه مستقیم دارد.

بطور کلی سازمان های مالیاتی با توجه به کاهش منابع موجود برای برنامه های تمکین و افزایش انتظارات نسبت به بهبود عملکرد وصول درآمدها، درصدد یافتن راهکارهای موثر و سریع الجواب هستند. استفاده از سیاستهای افشاگری داوطلبانه یکی از راهکارهای اثبات شده است که سالهای زیادی توسط تعدادی از سازمانهای مالیاتی به شکلی موفق به عنوان یکی از مشخصه های بارز رویکردهای تشویق تمکین داوطلبانه مورد استفاده قرار گرفته است.
نظام مالیاتی ایران با هدف افزایش درآمدهای مالیاتی، ارتقای بهره وری، افزایش میزان رضایت مندی صاحبان منافع و کاهش هزینه های اجرایی عملیات مالیاتی، اصلاحات عمده ای در سالهای اخیر انجام داده است و همینک در حال هوشمندسازی نظام مالیاتی گام بر می دارد.