گرانی بنزین راهکاری جدید برای اشتغالزایی

یکی از پربحث‌ترین این بخش‌ها که از روز تقدیم لایحه به مجلس توجه رسانه‌ها و مردم را به خود جلب کرد، تعیین قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده است. باوجودی که در تمام بودجه‌های سنوات گذشته دولت این اجازه را داشت تا سقف درآمدی خود را در قالب هدفمندی یارانه‌ها و اصلاح قیمت‌های انرژی افزایش دهد، اما دولت تا سال‌جاری از این اختیار قانونی استفاده نکرد. در قالب لایحه پیشنهادی دولت افزایش قیمت بنزین لیتری 1500 تومان و گازوئیل  400 تومان پیش‌بینی شده که سرجمع این رشد قیمتی بیش از 17 هزار میلیارد تومان اعتبار برای اشتغالزایی ایجاد می‌کند.
 
ولی شرایط خاص اقتصاد ملی و تأکید تمام مسئولان ارشد نظام و دولت بر حل جامع مشکل فقر و بیکاری که رابطه مستقیمی با هم دارند، مسیر لایجه بودجه 97 را از سال‌های قبل جدا کرد. براین اساس با محوریت اصلی اشتغالزایی، رفع فقر مطلق و عدالت، تصمیمات مهمی اتخاذ شد. درقانون هدفمندی یارانه‌ها که در هفت سال اجرای خود از هدف‌های قانونی تعیین شده فاصله بسیاری گرفته و بسترساز مشکلات بسیاری برای کشور شده است، دولت بزرگترین تصمیم خود را گرفت. براین اساس با حذف بیش از 30 میلیون یارانه بگیر غیرنیازمند زمینه افزایش درآمدهای اقشار آسیب پذیرنظیر تحت پوششان کمیته امداد، بهزیستی و مستمری بگیران فراهم شد.
 
از سوی دیگر طبق تبصره 18 لایحه بودجه 97، اتفاق مهم دیگری خواهد افتاد. این تبصره بر اشتغالزایی تأکید دارد و به‌دنبال حل چالش اشتغال است که تبصره‌ای کلیدی است. در این تبصره تا سقف 17 هزار و 400 میلیارد تومان برای اشتغالزایی در نظر گرفته شده است. منابع این تبصره از طریق مابه‌تفاوت قیمت حامل‌های انرژی در سال 97 نسبت به قیمت این حامل‌ها در ابتدای سال 96 تأمین خواهد شد که به صورت وجوه اداره شده، یارانه سود، ترکیب با منابع صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانکی در جهت حمایت از طرح‌های تولیدی، اشتغال و آموزش و کمک به کارورزی جوانان دانش آموخته دانشگاهی پرداخت می‌شود. در واقع هدف این تبصره کاهش بیکاری تحصیلکرده‌هاست. به زعم تمام کارشناسان اقتصادی و همچنین مقامات مسئول، بیکاری هم‌اکنون به جدی‌ترین معضل اقتصاد ملی تبدیل شده است و باید برای حل آن اقدامات ویژه‌ای صورت گیرد. چرا که اگر برنامه ایجاد حدود یک میلیون شغل در سال محقق نشود معضل بیکاری در آینده به مراتب عمیق‌تر خواهد شد و رفاه جامعه ایرانی را نشانه خواهد رفت.

 
برنامه گسترده اشتغال در سال 1397
 

منابع پیش‌بینی شده برای اشتغالزایی در تبصره 18 لایحه بودجه سال آینده تنها یکی از محل‌های تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اشتغال فراگیر است. با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود در سال 1397 تعداد 838 هزار نفر متقاضی کار جدید، وارد بازار کار شوند، دولت برنامه گسترده اشتغال را در لایحه بودجه سال 1397 با هدف صیانت از اشتغال موجود و همچنین ایجاد 980 هزار فرصت شغلی جدید، از طریق اشتغال روستایی، اشتغال فراگیر و اشتغال حمایتی، طراحی کرده است. برای این منظور دولت حدود 77 هزار میلیارد تومان از طریق ترکیب منابع قانون اشتغال روستایی، تسهیلات بانکی و تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی و منابع هدفمندسازی یارانه‌ها تجهیز کرده است. برای استفاده کارا از این منابع، دولت نهادسازی جدیدی را نیز طراحی کرده است. در این ارتباط صندوق‌های توسعه اشتغال استانی تشکیل می‌شود که با محوریت شورای برنامه‌ریزی استان و با اتکا به منابع فوق، برنامه توسعه اشتغال را به صورت فراگیر دنبال می‌کنند.

 
دلایل افزایش قیمت سوخت
 

روزگذشته پایگاه اطلاع‌رسانی دولت نیز در گزارشی دلایل تصمیم دولت برای رشد قیمت بنزین و گازوئیل را تشریح کرد. براساس این گزارش بیکاری یکی از چالش‌های اساسی کشور است و این مسأله در صورت کم توجهی به مهم‌ترین معضل اجتماعی و اقتصادی کشور در آینده‌ای نه چندان دور تبدیل می‌شود. دولت یازدهم با وجود مشکلات زیاد بنگاه‌های اقتصادی و شرایط رکودی که در آن قرار داشت توانست سالانه و به صورت متوسط ۷۰۰ هزار شغل ایجاد کند؛ با وجود این با توجه به اینکه با انباشت بیکاری از سال‌های قبل مواجه بودیم نرخ بیکاری تک رقمی نشد. بر این اساس دولت دوازدهم تلاش دارد تا با اتخاذ راهکارهای اساسی بیکاری را کاهش دهد و برای این مسأله با توجه به کمبود منابع مالی دولت نیازمند منابع است. اگرچه دولت تأکید دارد که به‌دنبال اشتغالزایی از طریق پول پاشی نیست و برنامه‌های مختلفی برای اشتغالزایی در نظر دارد. یکی از برنامه‌های دولت برای تأمین منابع برای اشتغالزایی در بودجه سال ۹۷ افزایش قیمت بنزین و گازوئیل اعلام شده است. اما دلیل اصلی اتخاذ این تصمیم چیست؟
 
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، در لایحه بودجه ۹۷ راهکار تأمین منابع برای اشتغالزایی افزایش قیمت بنزین و گازوئیل عنوان شده است و مهم‌ترین دلیل آن رسیدن قیمت بنزین و گازوئیل به قیمت فوب خلیج فارس است. در حال حاضر شکاف زیادی بین قیمت سوخت در کشورمان با کشورهای اطراف وجود دارد. به‌عنوان نمونه در حالی که قیمت بنزین در کشورمان 1000 تومان است این قیمت در بسیاری از کشورهای اطراف ۶۰۰۰ تومان است واین مسأله زمینه را برای افزایش قاچاق و مشکلات اینچنینی فراهم کرده است. در واقع به دولت این اجازه داده شده تا از محل افزایش قیمت سوخت درآمدزایی کند. بر اساس بودجه ۹۷ قیمت بنزین لیتری ۱۵۰۰ و گازوئیل ۴۰۰ تومان پیشنهاد شده و البته دولت در اجرای آن مختار است و هنوز زمان آن مشخص نیست. این لایحه در صورت موافقت مجلس ۱۷ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت دارد و برنامه‌ریزی شده تا این منابع صرف اشتغال شود.

تأثیرگرانی بنزین بر تورم
 

این مسأله نگرانی‌هایی بابت اثرات روانی گرانی بنزین به وجود آورده است و این در حالی است که به گفته کارشناسان میزان تورم ناشی از این گرانی زیر یک درصد است. کارشناسان با بیان اینکه گرانی بنزین با توجه به اینکه منابع آن در چه جایی مصرف شود تأثیرات متفاوت بر متغیرهای کلان اقتصاد کشور می‌گذارند می‌گویند افزایش قیمت بنزین و گازوئیل در صورتی که صرف اشتغالزایی شود اثرات مثبتی در اقتصاد کشور دارد و البته به گفته آنها این در شرایطی است که دولت توجه همه جانبه به مسأله گرانی بنزین داشته باشد و در واقع تمامی دستگاه‌ها برای اجرای این طرح هماهنگی داشته باشند.
 
البته این تنها درآمد دولت برای اشتغالزایی نیست و بررسی بودجه سال آینده نشان می‌دهد دولت در نظر دارد از طریق تأمین مالی با بازار سرمایه، فاینانس و سپرده‌گذاری صندوق توسعه ملی در بانک‌ها نیز درآمد داشته باشد که مجموع درآمد دولت برای اشتغالزایی را به ۷۷ هزار میلیارد تومان می‌رساند. اشتغال ناشی از حمل و نقل عمومی، بافت فرسوده، مشاغل کوچک و صادرات محور و کارورزی از برنامه‌های دولت برای اشتغالزایی در سال آینده است.
 
زنگنه: برای افزایش قیمت بنزین تصمیم نهایی گرفته نشده است
 
درهمین زمینه وزیر نفت در حاشیه نخستین اجلاس ملی گزارش پیشرفت‌ها و راهکارهای رفع موانع تحقق حقوق شهروندی گفت: تصمیم نهایی برای افزایش قیمت بنزین در دولت گرفته نشده است.
 
بیژن نامدار زنگنه در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی در ارتباط با اخبار مربوط به افزایش قیمت بنزین که در فضای مجازی منتشر شده است، اظهار کرد: هنوز تصمیم نهایی در این رابطه گرفته نشده است. حرف‌هایی در فضای مجازی زده می‌شود اما در دولت هیچ تصمیم نهایی گرفته نشده است.

 
 قیمت آب و برق گران نمی‌شود، اصلاح می‌شود
 

بر اساس لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ تعرفه آب برای هر مترمکعب 20 تومان افزایش می‌یابد در مورد برق نیز زمزمه‌هایی برای افزایش تعرفه شنیده می‌شود، این در شرایطی است که وزیر نیرو صراحتاً اعلام کرده که وزارت نیرو به‌دنبال افزایش تعرفه‌ها نیست بلکه تنها هدف این است که تعرفه‌ها اصلاح شوند.
 
این بار وزیر نیرو    تکلیف گرانی این دو کالا را مشخص کرد و گفت نه در سال ۱۳۹۷ و در سال‌های آینده آب و برق گران نخواهد شد چرا که گرانی یعنی کالایی بالاتر از قیمت واقعی به فروش برسد و با توجه به اینکه آب و برق فاصله زیادی تا قیمت تمام شده خود دارد، این مفهوم برای این دو کالا بی‌معناست.
 
وی با اشاره به لزوم کاهش قیمت تمام شده و آنچه از مشترکان اخذ می‌شود، اظهار کرد: در حال حاضر فاصله بین این دو مقوله بسیار زیاد است و باید به‌دنبال کاهش این فاصله باشیم. به‌طوری که باید به‌شکل محسوسی قیمت تمام شده کاهش و به عبارتی قیمت آب و برق اصلاح شود.
 
در خصوص وضعیت قیمت برق در ایران و جهان می‌توان گفت ایران در بین ۲۰۰ کشور دنیا، جزو سه کشور دارای کمترین تعرفه برق است؛ علاوه‌ بر این در هیچ جای دنیا نرخ برق برای بخش کشاورزی تا این اندازه پایین نیست.