پیشرفت اقتصادی با نگاه سیستمی به مقوله‌ی فرهنگ مالیاتی

 به گزارش لحظه نگر حسمان به نقل از سازمان امور مالیاتی کشور، به عبارت دیگر وصول مالیات از طرف دولت و پرداخت آن از سوی مردم یک همیاری و همکاری متقابل و مشترک را طلب می کند که در تامین هزینه های عمومی و نیازهای اجتماعی بسیار تاثیرگذار است.

گردش چند دقیقه ای:
مسیر خدمات مالی و حسابداری را مجازی طی کنید

همچنین عدم کارائی سیستم پول آفرینی و استقراض و بی ثباتی در درآمدهای خالصه و ناکافی بودن این گونه درآمدها و نیز افزایش روزافزون هزینه های دولتی و در کنار آن کاهش ذخائر و منابع، موجب توجه هر چه بیشتر دولتها به درآمدهای ناشی از مالیات گردیده است. ضمنا علاوه برموارد فوق مالیات می تواند اثرات زیادی بر ثبات اقتصادی، تخصیص منابع و توزیع درآمد نیز داشته باشد.

در حال حاضر در کشور ما مالیات به دلیل نقش چشمگیر آن در تامین هزینه های دولت و مهمتر از همه کمک به عدم اتلاف انرژی هائی مانند نفت و گاز، مورد توجه خاصی قرار گرفته است. بنابراین باید دولت در زمینه افزایش درآمد خود از طریق اخذ مالیات سرمایه گذاری کند. بدین ترتیب که ضمن آنکه مودیان را به پرداخت مالیات تشویق و ترغیب نموده، در عین حال نیز باید راههای وصول مالیات را هم منطقی و تسهیل نماید.

در این میان، از مهم‌ترین و موثرترین پروژه‌های سیستمی سازمان امور مالیاتی درجهت بالابردن شفافیت، سهولت و دقت پروسه‌ی تشخیص مالیات، سامانه ی یکپارچه سیستم مالیاتی (ITS) است که با تصویب اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم در تاریخ 31 تیرماه 1395 بسترهای حقوقی، مدیریتی و اجرایی لازم جهت اجرای آن در طرح جامع مالیاتی فراهم شد و هم اکنون بخش اعظم آن درحال اجرا است.

در این طرح فرآیندهای مالیاتی، مستقل از منابع مالیاتی طراحی شده به گونه‌ای که برای هر منبع و پایة مالیاتی قابل اجراست و با تغییر منابع مالیاتی خللی در فرآیندهای مالیاتی ایجاد نمی‎شود; این بدان معناست که در فرآیندها، محور نگاه دیگر کسب‎وکارها نبوده و مودی مبنا و محور است. دیگر ویژگی‌های سامانه یکپارچه مالیاتی به شرح زیر است:

1- استانداردسازی فرآیندهای مالیاتی موجب می‎شود تا یک اقدام در تمام سازمان به‌ شکل یکسان انجام شود و تغییر افراد یا مکان‌ها اثری بر اجرای فرآیندها نداشته باشد.

2- استاندارد و سیستمی شدن مکاتبات با مودیان باعث می‌شود تمام مکاتبات با مودیان (اعم از نامه، ابلاغیه و …) توسط سامانة جامع انجام و هیچ مکاتبه‌ای خارج از این استانداردها انجام نشود.

3- با ایجاد پیش‎خوان خدمات مودیان، با تفکیک بخش کارکردی از خدمات مودیان، وظیفه ارتباط رودرو با مودیان از وظایف انجام و پیگیری خدمات مالیاتی تفکیک شده است.

4- با اتصال سامانة مالیاتی با سایر سامانه‌های اطلاعاتی کشور مانند بانک‌ها، ثبت‌احوال، پست و … تصویری جامع از مجموعة فعالیت‌های مودی به دست خواهد آمد; ضمنا امکان احراز هویت مودیان، حذف مودیان مجهول‌الهویه و حصول اطمینان از مکان مودی به‎وجود می‎آید.

5- با توجه به اینکه تسلیم اظهارنامه الزامی و شرط لازم برای آغاز همة فرآیندهای مالیاتی است لذا برای تمام پایه‌های مالیاتی اظهارنامه‌ها طراحی شده است.

6-با توجه به حذف روش «تعیین درآمد مشمول مالیات از طریق علی‎الرأس» و پذیرش اظهار مودی، افزایش سطح تمکین مودی و افزایش سطح اعتماد نظام مالیاتی به مودیان، موجب توسعه فرهنگ تمکین مالیاتی می‌شود.

7- پردازش کلیه اظهارنامه‎ها به صورت سیستمی انجام می‏شود; اگر مودی طبق مقررات و در موعد مقرر اظهارنامه خود را تسلیم نکند، با توجه به اطلاعات و قواعد پیش‌بینی‎شده در سامانه یک اظهارنامه برآوردی سیستمی تولید و ابلاغ می‎شود تا مودی را مجاب به تسلیم اظهارنامه و ارائه اطلاعات درست کند.

8- با توجه به اینکه در نظام‌های پیشرفته مالیاتی، بخش بسیار اندکی از درآمدهای مالیاتی دستاورد عملیات حسابرسی است، در طرح جامع مالیاتی، حسابرسی به‌عنوان یکی از فرآیندهای جزیی مالیاتی شناخته می‌شود و بیشترین حجم کاری در این نظام مالیاتی، صحت‌سنجی خوداظهاری مودیان است که در حال حاضر عمدتا از طریق حسابرسی همه مودیان انجام می‌شود; پردازش اظهارنامه مودیان در سامانه یکپارچه مالیاتی به‌طور خودکار و سیستمی انجام می‌شود; در این سامانه به‌جای بررسی اظهارنامه تمام مودیان، ریسک مربوط به هر مودی را با استفاده از قواعد طراحی شده محاسبه و مودیان را مبتنی بر ریسک آن‌ها طبقه‌بندی می‌کنند و با توجه به این طبقه‌بندی، مودیان خاصی توسط سیستم برای انجام فرآیند حسابرسی انتخاب می‌شوند.

9- جهت ساده‎سازی فرآیند پرداخت، ایجاد شناسه قبض و شناسة پرداخت در این سامانه، امکان پرداخت مودیان در هریک از ادارات مالیاتی سراسر کشور و از کانال‌های مختلف مانند بانک، خودپرداز، پایانة فروش، پورتال، تلفن و … را فراهم کرده که با وجود واسط نرم‌افزاری با بانک موجب می‌شود بلافاصله پس از پرداخت مودی، حساب وی به‌روز شود و نیازی به مراجعة مجدد و ارائة قبض بانک وجود نداشته باشد.

10- ایجاد حسابداری مودیان امکانات منحصر به‌فردی شامل دسترسی به گردش حساب‌ها، پرداخت‌ها، برگ تشخیص، اظهارنامه، ماندة حساب و صورت‌حساب کامل را برای سازمان و مودی ایجاد می‌کند.

11- با توجه به ایجاد امکان تهاتر سیستمی بدهی‌ها در سامانه و انجام اعتبارسنجی به صورت سیستمی، صدور انواع گواهی‌ها در کوتاه‎ترین زمان ممکن امکان‌پذیر شده است.

12- در این سامانه ضمن تعریف دقیق از اعتراضات و شکایات، امکان ثبت اعتراض و شکایت‌ مودی از طریق کانال‌های مختلف فراهم شده است.

13- قلب سامانة یکپارچة مالیاتی، نرم‌افزار یکپارچة مالیاتی است; بانک اطلاعاتی ITS حاوی اطلاعات خرد اقتصادی است که با توجه به قابلیت تجمیع و ایجاد انبار داده‌های خرد اقتصادی پایه‌ی مدل‌سازی اقتصاد کشور است; با استفاده از این انباره و با تهیه‌ی نرم‌افزارهای لازم می‌توان به مدل اقتصاد کلان کشور رسید تا این مدل ها مبنای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کشور باشند.

با توجه به مطالب مطرح شده می توان دریافت که نکته مهم در بحث مالیات، تغییر نگرش به یک نگرش سیستمی و پیاده سازی سیستم مهندسی مجدد بمنظور حل یا کاهش مشکلات مالیاتی می باشد. درواقع در اینجا چارچوبی ارایه داده ایم تا کمیت های فیزیکی، مکانیکی و انسانی دردسترس را به کیفیتی ممتاز و سطح بالا از نگاه به ارزش های مالیاتی و علاقمندی به دادن داوطلبانه ی مالیات، تبدیل کنیم. اجرای سامانه یکپارچه سیستم مالیاتی (ITS) منجر به ایجاد کانال‌های مختلف ارتباطی برای مودی، کاهش زمان اجرای فرآیندها، ایجاد شفافیت برای مودی با ایجاد حسابداری مودیان، ایجاد عدالت در برخورد با مودیان و ایجاد ثبات و قابلیت اعتماد مودیان شده است.

مروری بر آخرین رویدادها

لحظه نگر قوانین و بخشنامه های مالیاتی

• طرح جامع مالیاتی
• گمانه زنی های مالیاتی
• قوانین و مقررات مالیات بر ارزش افزوده
• قوانین و مقررات مالیات های مستقیم