تعیین مهریه در عقد نکاح چگونه است؟

به گزارش لحظه نگر حسمان به نقل از بنیاد وکلا، تعیین مهریه در عقد نکاح به لحاظ عرفی یکی از مهم ترین جزییاتی است که زن و مرد قبل از عقد نکاح در خصوص آن به توافق می رسند و آن را ضمن عقد ازدواج در سند ازدواج خودشان درج می کنند.

اما باید دانست که بر خلاف عقد موقت یا صیغه که ذکر مهریه جزء شرایط صحیح بودن آن محسوب می شود، در عقد نکاح دائم تعیین کردن و مشخص کردن مهریه زن شرط صحت عقد نکاح نمی باشد.

گردش چند دقیقه ای:
مسیر خدمات مالی و حسابداری را مجازی طی کنید

به این معنا که در صورتی که زن و مرد بخواهند بعد از عقد ازدواج دائم در خصوص مهریه زن به توافق رسیده و آن را مشخص کنند نیز اشکالی حقوقی و قانونی ندارد که البته در این صورت، احکام مربوط به مهریه زن متفاوت خواهد شد.

به همین مناسبت در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این سوالات بپردازیم که آیا تعیین مهریه زن در عقد ازدواج اعم از عقد موقت و عقد دائم ضروری است؟

و پس از پاسخ دادن به این سوال، به بررسی این مطلب بپردازیم که در صورت مشخص نشدن مهریه و ذکر آن در عقد نکاح دائم و موقت، تکلیف مهر زن به چه صورت خواهد بود؟

پاسخ به این سوالات را در دو قسمت تعیین مهریه در عقد نکاح و مشخص نکردن مهریه در عقد ازدواج مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تعیین مهریه در عقد نکاح
هر چند به لحاظ عرفی زن و مرد قبل از وقوع عقد نکاح مثلا در مراسم خواستگاری مهریه خود را مشخص و تعیین کرده و با توافق به عمل آمده در خصوص تعیین مهریه زوجه به دفترخانه ازدواج مراجعه می کنند، با این حال بر اساس قانون مدنی، تعیین مهریه در عقد نکاح دائم ضروری نیست.

به این معنا که به لحاظ قانونی این امکان وجود دارد که حتی پس از عقد نکاح دائم زن و مرد با توافق با یکدیگر مقداری مهریه مشخص کنند.

البته لازم به ذکر است که تعیین مهریه در عقد ازدواج موقت یا صیغه الزامی و ضروری است و امکان عدم تعیین مهریه در عقد ازدواج، صرفا مختص عقد نکاح دائم است.

همانگونه که اشاره شد معمولا امروزه به دلیل پیش بینی الزاماتی در خصوص ثبت نکاح دائم، مهریه زن نیز تعیین شده و در سند ازدواج قید می گردد و به زوجین تحویل داده می شود تا از همان ابتدا مهریه زن مشخص و معین بوده و امکان بروز هیچ گونه اختلافی در رابطه با مهریه زن وجود نداشته باشد و از دعاوی بعدی در این خصوص پیش گیری شود.

بر اساس قانون مدنی، در صورتی که مهریه زوجه ضمن عقد نکاح مشخص و معین شده باشد، نوع مهریه از نوع مهرالمسمی خواهد بود.

اصطلاح مهر المسمی یعنی مهریه تعیین شده ضمن عقد نکاح که اصطلاحی است که از فقه اسلامی گرفته شده و در ماده ۱۱۰۰ قانون مدنی به کار رفته است که بر اساس این ماده مهر المسمی عبارت از مال معینی است که با عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می شود.

مشخص نکردن مهریه در عقد ازدواج
به لحاظ شرعی و قانونی تعیین مهریه در عقد موقت الزامی می باشد و در عقد نکاح دائم اختیاری؛ به همین دلیل پیامدهای مشخص نکردن مهریه در عقد نکاح دائم و عقد نکاح موقت یا صیغه متفاوت خواهد بود.

بر اساس قانون مدنی در صورتی که مهریه زن در ضمن عقد ازدواج مشخص نشده باشد، زن و مرد می توانند بعدا مهریه را با توافق با یکدیگر تعیین کنند و در صورتی هم که قبل از تعیین مهریه زن رابطه زناشویی میان زوجین شکل گیرد و یا اینکه عقد نکاح به جهتی باطل بوده و زن نسبت به بطلان عقد نکاح آگاه نباشد، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود که میزان مهر المثلی که در این صورت به زوجه تعلق می گیرد، ضمن عقد نکاح مشخص نشده است؛ بلکه مواردی همچون سن، زیبایی، شخصیت فردی، اجتماعی، خانوادگی، شغلی و تحصیلی زن در تعیین میزان مهریه زن تاثیر گذار بوده و مهریه نه با توافق زوجین، بلکه بر حسب عرف معین خواهد شد.

در مقابل، از آن جهت که تعیین مهریه در صیغه اجباری بوده و جزء شرایط صحت عقد موقت است، در صورتی که مهریه زن در ضمن عقد موقت تعیین و مشخص و ذکر نشده باشد و زن و شوهر در خصوص میزان مهریه زن در صیغه موقت به توافق نرسیده باشند، عقد نکاح موقت باطل خواهد بود.

لذا حکم عدم تعیین مهریه در عقد موقت با بطلان عقد نکاح موقت همراه خواهد بود که توجه به این نکته حائز اهمیت فراوانی است.