اندوخته ریاضی در بیمه عمر چیست؟

وجوهی که بیمه‌گران عمر طبق ضوابط فنی از محل حق بیمه‌های عمر به عنوان اندوخته فنی ملزم به نگهداری از آن‌ها هستند، منبع و مخزن تعهدات آتی بیمه‌گران عمر در قبال بیمه‌شدگان و اشخاص ذینفع، مابه‌التفاوت تعهد بیمه‌گر (تعهد پرداخت سرمایه یا مستمری) و تعهد بیمه‌گذار (تعهد پرداخت حق بیمه) است.

گردش چند دقیقه ای:
مسیر خدمات مالی و حسابداری را مجازی طی کنید

ذخیره ریاضی مخصوص کدام رشته‌های بیمه است؟

ذخیره ریاضی مخصوص بیمه‌های عمر، مختلط پس‌انداز و مستمری است. ذخیره ریاضی عبارت است از تفاوت تعهدات ایفا شده بیمه‌گر و بیمه‌گذار، با توجه به نرخ بهره آن. بیمه‌گذار تعهدات خود را در ابتدای قرارداد به‌صورت پرداخت حق بیمه، یک‌جا یا به‌تدریج در طول اعتبار بیمه‌نامه ایفا می‌کند ولی تعهدات بیمه‌گر موکول به تحقق خطر بیمه شده در طی مدت اعتبار و یا در زمان خاتمه قرارداد است. ذخیره ریاضی جانشین ذخیره حق بیمه است.

ذخیره ریاضی در بیمه عمر

ذخیره ریاضی در بیمه‌های عمر عبارت است از تفاوت بین‌ ارزش فعلی تعهدات بیمه‌گر (اعم از سرمایه و مستمری) و ارزش فعلی تعهدات بیمه‌گذاران با رعایت مبانی فنی مورد استفاده در محاسبه حق بیمه که نسبت به سهم نگهداری موسسه بیمه محاسبه می‌شود. در واقع ذخیره ریاضی برابر است با تفاوت بین ارزش‌های فعلی تعهداتی که به ترتیب بیمه‌گران و بیمه‌شدگان به‌عهده گرفته‌‌اند. حق بیمه بر اساس ارزیابی خطر تعیین می‌شود. اگر خطر تغییر پیدا کند حق بیمه هم باید به همان نسبت تغییر پیدا کند.

یکی از عوامل تعیین حق بیمه، سن بیمه شده است و با افزایش سن چون احتمال فوت بیمه‌شده بالا می‌رود، حق بیمه بای بیشتر شود، بنابراین حق بیمه باید هر سال افزایش یابد. در عمل اجرای این کار مشکل است: نه بیمه‌گذار مایل است حق بیمه هر سال افزایش پیدا کند و نه بیمه‌گر به این کار تمایل دارد. از نظر اداری نیز مشکلاتی برای بیمه‌گر ایجاد می‌کند. تنها راه‌حل این است که بیمه‌گذار برای طول مدت قرارداد، حق بیمه‌ ثابت بپردازد. حق بیمه‌ سال‌های اول قرارداد که خطر فوت بیمه‌شده کمتر است، حق بیمه‌ بیشتری می‌طلبد. حق بیمه اضافی وصول شده را برای جبران کمبود حق بیمه سال‌های آخر قراداد منظور می‌کنند. این اضافه حق بیمه وصول شده ذخیره فنی یا ریاضی است. بر اساس جدول مرگ و میر و نرخ بهره انتخاب شده، ارزش فعلی کلیه وجوهی که باید بیمه‌گر در طول مدت بیمه‌ بپردازد محاسبه می‌شود، سپس کل حق بیمه‌هایی که هر سال بیمه‌گذاران گروه خاص مورد نظر نیز باید در طول مدت بیمه بپردازند محاسبه می‌شود. این دو مبلغ (آنچه بیمه‌گر باید در آینده بپردازد و حق بیمه‌ای که بیمه‌گذاران به‌تدریج می‌پردازند) باید مساوی باشند.

نتیجه این‌که‌، در بیمه‌های تمام عمر و در بیمه‌های فوت زمانی، در سال‌های اولیه شروع قرارداد (برعکس حق بیمه سالیانه پرداختی) احتمال خطر فوت بیمه‌شده کمتر است، بنابراین اضافه حق بیمه پرداختی بیمه‌گذار در سال‌های اول قرارداد در جائی نگهداری می‌شود. برای جبران کمبود حق بیمه‌ سال‌های آخر، این اضافه پرداختی بیمه‌گذاران در طول مدتی که حق بیمه پرداختی از حق ریسک بیشتر است ذخیره ریاضی را تشکیل می‌دهد.

اندوخته ریاضی در بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری چه مبلغی است؟

اندوخته ریاضی مبلغی است که هر ساله پس از کسر هزینه‌ها از حق بیمه و مبلغ سرمایه‌گذاری باقی می‌ماند و با اندوخته ریاضی بیمه‌نامه در پایان سال قبل جمع شده و هر ساله سود معینی با نرخ بهره فنی به آن اضافه می‌شود. به عبارت ساده‌تر سود حاصل از سرمایه‌گذاری پس از کسر هزینه‌های جاری، می‌شود اندوخته ریاضی بیمه عمر.

نتیجه گیریاندوخته ریاضی اندوخته‎ای است که بیمه‌گر پس از وصول حق بیمه‌ها و کسر هزینه‌ها و کارمزد از آن، مبالغ باقی مانده را ذخیره می‌کند تا بتواند تعهدات آینده خود را پاسخ دهد. این مبالغ باقی مانده حق‌بیمه خالص است، و خود به حق بیمه خطر و حق بیمه پس‌انداز تجزیه می‌شود. از محل حق بیمه خطر سرمایه فوت پرداخت می‌شود. به این ترتیب قسمتی از حق بیمه‌ها نزد بیمه‌گر می‌ماند به این وجوه اندوخته ریاضی می‌گویند. اندوخته ریاضی که در پایان هر سال محاسبه و نگهداری می‌گردد. اندوخته ریاضی، مخصوص بیمه ‌های عمر دارای ارزش بازخرید است و در برگیرنده ذخایر، برای ریسک‌های جاری و خسارت‌های معوق آن رشته‌ها است.