مدیریت مالی؛ مشارکت خانوادگی در مالکیت و عملکرد شرکت  

شواهد به‌دست‌آمده از پژوهش نشان می‌دهد که اغلب مطالعاتی که به تاثیر مالکیت خانوادگی بر عملکرد شرکت پرداخته‌اند از تئوری نمایندگی استفاده نموده و رابطه مثبتی را میان این دو متغیر نشان داده‌ اند. این مطالعات اغلب بر روی شرکت‌های ایالت متحده و اروپای شرقی صورت گرفته بود که در آن‌ها حمایت بالایی از سهامداران وجود دارد (اندرسون و ریب،2003)

پژوهش‌های صورت گرفته بر مبنای تئوری نمایندگی شواهد ثابتی در رابطه با مالکیت خانوادگی آشکار نمود. تئوری نمایندگی بر این باور است که مالکیت خانوادگی منجر به افزایش مشکلات نمایندگی و تخریب عملکرد شرکت ‌ها می‌شود (مورک و همکاران، 2005). شواهد تجربی به‌ دست ‌آمده حاکی از عدم موفقیت نظام سرمایه ‌داری خانوادگی است که انتظار کنترل ‌های خانوادگی و اداری بیشتری از آن می ‌رود و درنهایت منتج به افزایش مشکلات نمایندگی و عملکرد ضعیف می‌گردد (شولز و همکاران، 2003). مالکان خانوادگی، مکانیزم های کنترلی را به‌منظور حفاظت از حقوق مالکیت برحسب کنترل‌های مدیریتی با کاهش منافع شخصی و حمایت ‌کننده از سهامداران درونی و بیرونی ایجاد می‌نمایند (بارکلی و هوندرلس ، 1989). از سوی دیگر، برخی پژوهش های صورت گرفته بر تئوری نمایندگی استدلال نمودند که تمرکز مالکیت خانوادگی به سبب تامین مالی درون خانواده منجر به کاهش مشکلات نمایندگی (هزینه ‌های نمایندگی نوع اول و دوم) و درنتیجه بهبود کارایی و خلق ارزش برای سهامداران (سان و انکالدا ، 2012) می‌شود.

رویکرد دیگر، تئوری مباشرت است. مطالعات صورت گرفته بر مبنای تئوری مباشرت استدلال می ‌نمایند که شرکت‌ های خانوادگی از رقبای غیر خانوادگی خود به سبب رفتارهای غیر منفعت طلبانه، درستکاری و اهداف بلند دارای عملکردی بهتر هستند (مایلر و مایلر، 2007). از این تئوری تاحدودی برای توصیف عملکرد شرکت و نحوه شکل گیری رابطه مثبت میان مالکیت خانوادگی و عملکرد شرکت استفاده می گردد.

با درک مفاهیم تئوری نمایندگی و مباشرتی، می‌توان استدلال نمود که چرا مالکیت خانوادگی بر عملکرد شرکت دارای تاثیر مثبت است. در عین ‌حال استدلال می‌شود که وجود اعضای خانواده به‌عنوان سهامداران کلیدی موجب رفتارهای مباشرتی سود جویانه شده که درنهایت عملکرد بهتر شرکت را نتیجه می‌ دهد.

اغلب تئوری ‌های نمایندگی تایید می ‌نمایند که رابطه مالکیت خانوادگی و عملکرد شرکت ممکن است به‌صورت غیرهمسو باشد. استدلال آن‌ها این بود که باوجود کاهش مشکلات نمایندگی میان مدیریت و مالکیت، مالکیت خانوادگی به‌ویژه در سطوح بالا منجر به افزایش فرصت ‌طلبی ‌های خانوادگی شده و عملکرد شرکت را تخریب می‌نماید (پیندادو  و همکاران، 2011). شواهد مربوط به شرکت‌های خانوادگی نشان می‌دهد که پس از رسیدن مالکیت خانوادگی به حداکثر مقدار خود، عملکرد شرکت رو به کاهش می ‌رود (کوالوسکی و همکاران، 2010). همچنین این پژوهش مبنای منطقی ایجاد می‌نماید که چگونه مالکیت خانوادگی در وضعیتی که اعضای خانواده به شرکت مشاوره می‌ دهند می‌تواند منجر به بهبود عملکرد شرکت شود (اندرس ، 2008). بنابراین فرض می‌شود رابطه مالکیت خانوادگی و عملکرد به‌صورت غیرخطی بوده و تمرکز مالکیت می‌توان موجب ریسک بیشتر و رفتارهای غیر مشاوره‌ای درون اعضای خانواده شود.

برای دریافت مقاله عملکرد شرکت های خانوادگی، به صورت  PDFروی آیکن دانلود کلیک کنید

تهیه کننده: سمیرا عضدی