متادیتا در محیط آموزش الکترونیکی  

کاربرد اصطلاح متادیتا به حدود بیست سال پیش باز می گردد تا جایی که امروزه جز تفکیک ناپذیری از دنیای وب گردیده است. البته کاربرد مفاهیم اساسی متادیتا درارتباط با مجموعه های اطلاعاتی سازمان یافته به مدت های طولانی قبل از خلق اصطلاح آن باز می گردد. اولین گام ها جهت توسعه متادیتا در خصوص فراداده های کتابخانه ای برداشته شده است. این فرا داده های کتابخانه ای شامل ایندکس ها، چکیده  ها، و فهرست رکوردهای ایجاد شده بر اساس قوانین فهرست نویسی و استانداردهایی نظیر انگلو امریکن می باشند. مفاهیمی در خصوص تبیین مفهوم متادیتا به شرح ذیل توسط گیلند و سواتلند مطرح گردیده است.

- متادیتا تنها منحصر به شکل دیجیتالی نمی باشد.

- متادیتا غالبا به توصیف یک شی اطلاعاتی می پردازد.

- متادیتا می تواند در برگیرنده یک سری از منابع مختلف باشد.

- در طول توسعه یک شی اطلاعاتی متادیتاهای مربوط به آن نیز توسعه پیدا می کنند.

- متادیتای یک شی اطلاعاتی در یک زمان واحد می تواند متادیتای شی اطلاعاتی دیگری قرار گیرد.

استفاده از متادیتا در محیط آموزش الکترونیکی

به دلیل کم حجم بودن متادیتاها در مقایسه با داده هایی که متادیتا به شرح آن می پردازد، قابلیت تهیه آن بسیار راحت تر است. با ساختن متادیتا و تسهیم آن با دیگر کاربران، اطلاعات مربوط به ماهیت داده ها به سهولت برای جویندگان آن دسترس پذیر می شود. در محیط آموزش الکترونیکی می توان در قسمت منابع آموزشی استفاده موثری از متادیتاها به عمل آورد.

در واقع با استفاده از متادیتاست که دانشگاه های مجازی ایران می توانند منابع آموزشی خود را که به زبان فارسی زیرمجموعه متادیتاهای قرار گرفته است به اشتراک گذارند و معضل کمبود منابع کمک آموزشی و منابع درسی به زبان فارسی را با به اشتراک گذاشتن تا حدودی حل نمایند. متادیتاها کشف داده ها را آسان تر کرده و تکرار و تکثیر و نسخه برداری از داده ها را ساده تر می کند.

 متادیتاها به انواع مختلفی تقسیم می شوند همانند متادیتا های کتابخانه ای، جغرافیایی، آموزشی و غیره.

متادیتای آموزشی می تواند دارای یک مولفه آموزشی از قبیل مجموعه ای از قوانین یک سیستم آموزشی که توسط داده تحت پوشش قرار می گیرد، را شامل شود. متادیتا قادر به توضیح داده های آموزشی، یک شبکه آموزشی مجازی و یا فهرست داده های فعال اینترنتی است. هم چنین قادر است تا هرگونه داده غیرالکترونیکی مانند نقشه های کاغذی و یا داده های الکترونیکی خارج از خط (offline)، از قبیل داده های ذخیره شده بر روی CD و سایر ابزارهای ذخیره را توصیف کند.

وجود استانداردهای متنوع برای متادیتا تصویر کردن داده های مربوطه را در اتاق های تبادل این داده در شبکه ممکن و هم چنین فهرست سازی از این داده ها را مقدور می سازد.

در یادگیری الکترونیکی وجود متادیتا جهت ایجاد پیوندهای لازم در کتابخانه های الکترونیکی و برقراری امکان استفاده از انواع پایگاه داده های متداول و امکان ایجاد مخزن نگهداری و اشتراک محتوا از ضروریات است.

 یکی از پارامترهای موفق در مدیریت محتوای آموزشی در محیط الکترونیکی استفاده از متا دیتا می باشد. در واقع در نگارش چنین محیط هایی متا دیتا نقش موفقی را به خود اختصاص داده است.

مقاله حاضر مروری بوده و هدف از ارائه آن دادن تعریفی از آموزش الکترونیکی، بیان تاریخچه مختصری از آموزش الکترونیکی، تبیین مفهوم متادیتا ( فراداده یا ابرداده )، بیان چگونگی استفاده از متادیتا در محیط آموزش الکترونیکی و ارائه نکاتی در خصوص طراحی متادیتا در یک سیستم آموزشی الکترونیکی، می باشد. 

منابع

تبیان